Bộ Y tế vừa ban hành “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 do chủng virus Corona mới (SARS-CoV-2)” thay thế hướng dẫn sửa đổi lần thứ 4, ban hành ngày 26-4-2021. Theo đó, trường hợp bệnh nghi ngờ bao gồm các trường hợp:

1- Người bệnh có sốt và/hoặc viêm đường hô hấp cấp tính không lý giải được bằng các nguyên nhân khác;

2- Người bệnh có bất kỳ triệu chứng hô hấp nào và có tiền sử đến/qua/ở/về từ vùng dịch tễ có bệnh Covid-19 trong khoảng 14 ngày trước khi khởi phát các triệu chứng hoặc tiếp xúc gần với trường hợp bệnh nghi ngờ hoặc xác định Covid-19 trong khoảng 14 ngày trước khi khởi phát các triệu chứng.

Hơn 80% người bệnh chỉ sốt nhẹ, tự hồi phục sau 1 tuần

Theo hướng dẫn mới, thời gian ủ bệnh là 2-14 ngày, trung bình từ 5-7 ngày. Triệu chứng hay gặp là sốt, ho khan, mệt mỏi và đau cơ. Có thể bị đau họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, ho có đờm, nôn và tiêu chảy. Một số trường hợp có biểu hiện rối loạn khứu giác hoặc tê lưỡi. Hầu hết người bệnh (khoảng hơn 80%) chỉ sốt nhẹ, ho, mệt mỏi, không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng một tuần.

Tuy nhiên, một số trường hợp không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng nào. Khoảng gần 20% số bệnh nhân diễn biến nặng, thời gian trung bình từ khi có triệu chứng ban đầu tới khi diễn biến nặng thường khoảng 5-8 ngày. Các biểu hiện nặng bao gồm: Viêm phổi, viêm phổi nặng cần nhập viện… Trong đó, khoảng 5% cần điều trị tại các đơn vị hồi sức tích cực với các biểu hiện hô hấp cấp (thở nhanh, khó thở, tím tái, …), hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS), rối loạn đông máu, tổn thương vi mạch gây huyết khối và tắc mạch, viêm cơ tim, sốc nhiễm trùng, suy chức năng các cơ quan bao gồm tổn thương thận và tổn thương cơ tim, dẫn đến tử vong…

Tử vong xảy ra nhiều hơn ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo.

Theo Bộ Y tế, người bệnh Covid-19 có biểu hiện lâm sàng đa dạng: Từ nhiễm không có triệu chứng tới những biểu hiện bệnh lý nặng như viêm phổi nặng, hội chứng ARDS, nhiễm trùng huyết (sepsis), sốc nhiễm trùng, nhồi máu phổi, đột quỵ…

Theo hướng dẫn, sau giai đoạn toàn phát 7-10 ngày, nếu không có hội chứng ARDS, bệnh nhân sẽ hết sốt, các dấu hiệu lâm sàng dần trở lại bình thường và khỏi bệnh.

Hướng dẫn mới nhất của Bộ Y tế có rất nhiều điểm mới đáng chú ý, trong đó thay vì đưa toàn bộ bệnh nhân Covid-19 vào một nhóm, bệnh nhân đủ 2 xét nghiệm âm tính mới được ra viện, hướng dẫn mới đã phân nhóm bệnh nhân hợp lý hơn và cho phép bệnh nhân còn dương tính nhưng tải lượng virus thấp, ít nguy cơ lây nhiễm được xuất viện. Cụ thể:

Các ca bệnh nghi ngờ: theo dõi và cách ly ở khu riêng, chờ xét nghiệm khẳng định. Ca bệnh đã được xác định: Theo dõi và điều trị cách ly hoàn toàn.

Ca bệnh F0 nhẹ không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ (viêm đường hô hấp trên, viêm phổi nhẹ) điều trị tại buồng bệnh thông thường.

Ca bệnh nặng (viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết) hoặc ca bệnh nhẹ ở người có bệnh mãn tính, người cao tuổi: Điều trị tại phòng hồi sức tích cực.

Ca bệnh nặng (suy hô hấp nặng, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan): Điều trị hồi sức tích cực. Do chưa có thuốc đặc hiệu, việc điều trị chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Có thể áp dụng một số phác đồ điều trị đang ở dạng nghiên cứu và được Bộ Y tế cho phép

Đáng chú ý, hướng dẫn của Bộ Y tế cũng cho phép người bệnh có nồng độ virus thấp được xuất viện, cụ thể:

- Có thể xuất viện vào ngày thứ 10 kể từ khi có kết quả xét nghiệm dương tính nếu người bệnh không có triệu chứng lâm sàng trong vòng 10 ngày, đồng thời tối thiểu lấy 2 xét nghiệm PCR cách nhau 24 giờ có kết quả âm tính hoặc vẫn dương tính nhưng nồng độ virus thấp (Ct < 30>

- Trường hợp thứ 2 là có thể xuất viện vào ngày thứ 14 nếu 10 ngày không có dấu hiệu lâm sàng, xét nghiệm nồng độ virus Ct > 30.

- Trường hợp thứ 3, có thể xuất viện sau ngày thứ 14 kể từ ngày có kết quả xét nghiệm dương tính, ngày ra viện là ngày thứ 3 kể từ ngày không còn triệu chứng lâm sàng và đảm bảo tiêu chuẩn xét nghiệm.

Sau xuất viện, người bệnh được giám sát tại nhà bởi y tế cơ sở và Trung tâm kiểm soát bệnh tật địa phương thêm 14 ngày. Mỗi ngày đo thân nhiệt 2 lần, nếu thân nhiệt cao hơn 38 độ C ở 2 lần đo liên tiếp và có bất thường sức khỏe thì báo ngay cho y tế địa phương.

Một thay đổi nữa là các ca bệnh dương tính đã được điều trị và đủ tiêu chuẩn xuất viện, nếu có kết quả xét nghiệm tái dương tính thì không phải trở lại bệnh viện điều trị.

Lưu ý các dấu hiệu sức khỏe tâm thần

Theo Bộ Y tế, do chưa có thuốc đặc hiệu nên điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng là chủ yếu, có thể áp dụng một số phác đồ điều trị nghiên cứu được Bộ Y tế cho phép; cần theo dõi, phát hiện và xử trí kịp thời các tình trạng nặng, biến chứng của bệnh.

Các biện pháp theo dõi và điều trị chung được khuyến cáo: Nghỉ ngơi tại giường, phòng bệnh cần được bảo đảm thông thoáng (mở cửa sổ, không sử dụng điều hòa), có thể sử dụng hệ thống lọc không khí hoặc các biện pháp khử trùng phòng bệnh khác như đèn cực tím (nếu có); vệ sinh mũi họng, có thể giữ ẩm mũi bằng nhỏ dung dịch nước muối sinh lý, súc miệng họng bằng các dung dịch vệ sinh miệng họng thông thường; giữ ấm; uống đủ nước, bảo đảm cân bằng dịch, điện giải; thận trọng khi truyền dịch cho người bệnh viêm phổi nhưng không có dấu hiệu của sốc

Cũng theo Bộ Y tế, có một tỉ lệ khá lớn người bệnh Covid-19 và những người phải cách ly y tế do Covid-19 đã gặp những vấn đề như lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ… trong vụ dịch này. Chính vì vậy, các vấn đề sức khỏe tâm thần rất được chú ý.

Hướng dẫn này cũng yêu cầu đánh giá các dấu hiệu lo âu và trầm cảm, áp dụng các biện pháp hỗ trợ tâm lý, xã hội phù hợp. Phát hiện và xử trí rối loạn giấc ngủ. Hỗ trợ sức khỏe tâm thần và hỗ trợ tâm lý xã hội cơ bản cho người nghi ngờ hoặc xác định mắc Covid-19.

"Đánh giá, điều trị, tiên lượng các tình trạng bệnh lý mãn tính kèm theo (nếu có); tư vấn, hỗ trợ tâm lý, động viên người bệnh; theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu lâm sàng, tiến triển của tổn thương phổi trên phim X-quang và/hoặc CT phổi. Đặc biệt, trong khoảng ngày thứ 7-10 của bệnh, phát hiện các dấu hiệu tiến triển nặng của bệnh như suy hô hấp, suy tuần hoàn để có các biện pháp can thiệp kịp thời"- hướng dẫn của Bộ Y tế nêu rõ.