Sáng 16/9 Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét dự thảo nghị quyết một số giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân chịu tác động của dịch Covid-19.

Giảm VAT

Theo dự thảo nghị quyết, Chính phủ đề nghị giảm 30% thuế giá trị gia tăng từ ngày 1/10/2021 đến hết 31/12/2021 với doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.

Lĩnh vực sẽ được giảm thuế này, gồm: vận tải, dịch vụ lưu trú, ăn uống; hoạt động xuất bản (trừ xuất bản theo hình thức trực tuyến); điện ảnh, sản xuất chương trình truyền hình, ghi âm và xuất bản âm nhạc; các đại lý du lịch; sáng tác, nghệ thuật và giải trí; thư viện, lưu trữ, bảo tàng và các hoạt động văn hóa khác; thể thao, vui chơi và giải trí.

Doanh nghiệp nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu, được giảm 30% mức tỷ lệ % tính thuế giá trị gia tăng với hàng hóa, dịch vụ. Số giảm thu ngân sách nhà nước giảm khi áp dụng chính sách này là khoảng 5.000 tỷ đồng.

Ông Hồ Đức Phớc cho rằng, việc giảm 30% thuế giá trị gia tăng thì đối tượng được thụ hưởng trực tiếp chính sách này là người mua hàng hóa, dịch vụ (do mức giảm 30% thuế suất thuế giá trị gia tăng thể hiện trên hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ của người bán, qua đó giảm số tiền mà người mua phải thanh toán). Việc giảm thuế này cũng gián tiếp hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, khuyến khích bán hàng tốt hơn, nhiều hơn.

Với đề xuất này, ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế đánh giá, mục đích của chính sách là người tiêu dùng (mua hàng cuối cùng) được hưởng lợi. Nhưng với cách quản lý hoá đơn còn lỏng lẻo hiện nay, ông Thanh băn khoăn, giảm thuế VAT nếu không thực thi tốt sẽ có lợi cho doanh nghiệp, thay vì người dân.

Ở khía cạnh này, thẩm tra dự thảo nghị quyết, Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách đề nghị bổ sung quy định Chính phủ chịu trách nhiệm trong quản lý thuế, đảm bảo lợi ích người tiêu dùng được hưởng lợi ích.

Giải trình, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nói, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu bổ sung thêm biện pháp quản lý hoá đơn thuế VAT để chống thất thoát, sai đối tượng thụ hưởng khi thực thi giảm thuế VAT cho doanh nghiệp, tổ chức khó khăn vì Covid-19.

Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp

Cùng với đó, Chính phủ đề nghị thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2021 giảm 30% với trường hợp tổng doanh thu năm 2021 không quá 200 tỷ đồng và tổng doanh thu 2021 giảm so với 2020.

Trường hợp doanh nghiệp mới thành lập, hoặc chuyển đổi loại hình kinh doanh, hình thức sở hữu (sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, phá sản...) thì không áp dụng tiêu chí tổng doah thu năm 2021 giảm so với 2020 trong kỳ tính thuế năm 2021.

Theo Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, đề xuất nêu trên thực chất là việc kéo dài chính sách đã áp dụng của năm 2020 theo Nghị quyết số 116/2020. Song, tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội và các Ủy ban, Chính phủ đề xuất bổ sung thêm điều kiện tổng doanh thu năm 2021 giảm so với tổng doanh thu năm 2020 để đảm bảo đối tượng được giảm thuế thực sự bị khó khăn do tác động của dịch Covid-19. Dự kiến số giảm thu ngân sách nhà nước theo đề xuất này là khoảng 2.200 tỷ đồng.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ góp ý, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ nên tập trung vào các đối tượng thực sự bị ảnh hưởng vì Covid-19, do thực tế có vùng, lĩnh vực không chịu tác động bởi dịch mà lại được hưởng lợi.

Ông dẫn chứng, sản xuất khẩu trang, thiết bị vật tư y tế hay kinh doanh trực tuyến... tăng vài chục phần trăm doanh thu, lời... nhờ cơ hội từ dịch. "Ngành thuế nên bóc tách dữ liệu để "lọc" ra doanh nghiệp nào thực sự cần hỗ trợ, tránh chuyện nguồn lực có hạn, đối tượng cần được hưởng thì không được, mà đối tượng không đáng thì lại được hưởng chính sách", Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, dự thảo nghị quyết nêu, đối tượng này sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng và các loại thuế khác phải nộp phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các tháng trong quý III và IV/2021 và quý IV của năm 2021.

Nội dung này, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội và các Ủy ban của Quốc hội về tăng thêm mức hỗ trợ để đảm bảo việc thực hiện hỗ trợ bao quát đến các đối tượng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh gặp khó khăn mà không chỉ phân biệt trong hay ngoài vùng dịch hay khu vực giãn cách. Dự kiến số giảm thu ngân sách nhà nước theo phương án này là khoảng 8.800 tỷ đồng.

Chính phủ đề xuất miễn tiền chậm nộp thuế, tiền chậm nộp tiền sử dụng đất, tiền chậm nộp tiền thuê đất phát sinh trong năm 2020 và năm 2021 đối với doanh nghiệp, tổ chức (gồm cả đơn vị phụ thuộc, địa điểm kinh doanh) phát sinh lỗ trong năm 2020. Tuy nhiên, quy định này không áp dụng với các trường hợp đã nộp tiền chậm nộp.

Nội dung đề xuất này về thực chất cũng tương tự với việc gia hạn thời hạn nộp thuế còn nợ của doanh nghiệp, tổ chức trong các năm 2020, 2021. Số tiền chậm nộp của các doanh nghiệp, tổ chức bị thua lỗ, khó có khả năng nộp ngân sách nên có tác động giảm gánh nặng nợ để họ yên tâm và sớm hồi phục hoạt động sản xuất kinh doanh. Dự kiến số giảm thu ngân sách nhà nước theo phương án này là khoảng 5.300 tỷ đồng.

Theo tính toán của Chính phủ, việc thực hiện 4 đề xuất nêu trên có thể làm giảm thu ngân sách khoảng 21.300 tỷ đồng, giảm thêm 1.300 tỷ đồng so với đề xuất trước đây.