Trước khi quyết định giải nghệ năm nay, kình ngư Nguyễn Thị Ánh Viên đã giành khoảng 150 huy chương các loại, trong đó có đến 25 HC vàng SEA Games.
Suốt 10 năm thi đấu, Ánh Viên đã trở thành một tượng đài của thể thao Việt Nam, một trong những VĐV thành công nhất lịch sử SEA Games với 25 HC vàng, bên cạnh một HC bạc và một HC đồng châu Á, hai HC đồng Asiad, cùng HC vàng Olympic trẻ, HC vàng Đại hội Thể thao Quân sự thế giới, HC bạc World Cup...
Cô cũng thống trị các đường đua xanh ở Việt Nam, với hàng chục HC vàng và các kỷ lục quốc gia. Ánh Viên là kình ngư duy nhất của Việt Nam dự ba kỳ Olympic liên tiếp.
Sinh năm 1996 tại Cần Thơ, Ánh Viên học bơi khi 5 tuổi và nhanh chóng gặt hái thành công. Năm 15 tuổi, cô giành 10 HC vàng Giải bơi lội các nhóm tuổi vô địch toàn quốc. Sau đó, "Tiểu tiên cá" đoạt hai HC bạc khi chạm ngõ SEA Games, tại Palembang Indonesia 2011. Năm 2012, kình ngư 16 tuổi là VĐV đầu tiên của bơi Việt Nam dự Olympic London ở hai nội dung 200m bơi ngửa và 400m hỗn hợp.
Ánh Viên bật lên từ SEA Games 27 năm 2013. Kình ngư của Việt Nam giành ba HC vàng và hai HC bạc, một HC đồng cùng hai kỷ lục của đại hội. Tại Nay Pyi Taw Myanmar năm đó, Ánh Viên đã giải cơn khát HC vàng cho làng bơi nữ Việt Nam sau 54 năm ở Đại hội thể thao Đông Nam Á.
Năm 2014, Ánh Viên đoạt HC vàng Olympic trẻ nội dung 200m hỗn hợp. Cùng năm đó, cô giành hai HC đồng Asiad tại Indonesia ở các nội dung 200m ngửa và 400m hỗn hợp.
SEA Games 28 năm 2015 là kỳ đại hội thành công nhất của cô gái người Cần Thơ khi giành tới tám HC vàng cá nhân, phá bảy kỷ lục SEA Games.
Ngoài ra, “Tiểu tiên cá” còn giành HC bạc và HC đồng tại chặng đua FINA World Cup 2015 tại Moscow, Nga. Ở chặng Paris, Pháp, Ánh Viên giành thêm một HC bạc nội dung 400m hỗn hợp cá nhân.
Sau khi dự Olympic London Rio 2016, Ánh Viên đến với SEA Games 29 tại Kuala Lumpur 2017 và tiếp tục thống trị đường đua xanh khu vực. Cô giành tám HC vàng, hai HC bạc và phá ba kỷ lục SEA Games.
"Tôi đã giành nhiều huy chương, phá nhiều kỷ lục ở SEA Games, nhưng tôi sẽ không ngừng phấn đấu", Ánh Viên chia sẻ. "Nếu tôi hài lòng với những gì đã đạt được, tôi là kẻ thất bại. Tôi luôn quên đi rất nhanh những gì đạt được để phấn đấu tiến về phía trước".
Đến SEA Games 30 tại Philippines, Ánh Viên không còn giữ được phong độ cao nhưng vẫn giành sáu HC vàng, hai HC bạc và trở thành VĐV hay nhất SEA Games 2019.
Thành công mà Ánh Viên đạt được có dấu ấn không nhỏ của HLV Đặng Anh Tuấn.
Hai người cộng tác từ năm 2010, khi kình ngư quê Cần Thơ 16 tuổi. Ông Tuấn cũng theo kèm trong giai đoạn Ánh Viên sang Mỹ tập huấn theo diện đầu tư trọng điểm (2012-2019).
Với những thành tích đạt được, Ánh Viên trở thành biểu tượng của thể thao Việt Nam trong một thập kỷ qua, từng được trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất 2019...
Tuy nhiên, đổi lại những điều đó là việc nhiều năm liền cô phải xa nhà, mỗi năm chỉ có bảy ngày phép, mỗi tuần chỉ được nói chuyện điện thoại với bố mẹ nửa tiếng, không được sử dụng điện thoại, facebook hay trang điểm, sơn móng tay...
Từ năm 2019, sau khi HLV Đặng Anh Tuấn - người được Ánh Viên xem như người cha thứ hai - dừng dẫn dắt, thành tích của Ánh Viên cũng bắt đầu đi xuống.
Do ảnh hưởng của Covid-19, không được đi tập huấn nước ngoài và thi đấu quốc tế để cọ xát, Ánh Viên không đạt được thành tích như kỳ vọng. Cô thất bại so với chính mình ở Olympic Tokyo 2020.
Sau khi cân nhắc, mới đây Ánh Viên quyết định viết đơn xin không tập trung đội tuyển quốc gia để dành thời gian cho bản thân và gia đình.
Tuy nhiên, lãnh đạo ngành thể thao đang muốn kình ngư 25 tuổi suy nghĩ lại, động viên cô tập luyện, thi đấu cho Việt Nam hết SEA Games 31 dự kiến tháng 5/2022 tại Hà Nội. Cách đây một năm, Ánh Viên cũng từng định giải nghệ nhưng sau đó quay lại thi đấu.