Trường hợp nâng cấp độ dịch phải thông báo trước tối thiểu 48 giờ cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp biết, có sự chuẩn bị trước khi áp dụng.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vừa thay mặt Chính phủ ký Nghị quyết 128 ban hành quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”.

Quy định nêu rõ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các nhà khoa học và các quốc gia nhận định dịch COVID-19 chưa thể kiểm soát được hoàn toàn trước năm 2023; có thể xuất hiện các chủng virus mới nguy hiểm hơn làm cho dịch diễn biến phức tạp khó lường.

Tuy nhiên, với việc bao phủ vaccine, có thuốc điều trị giúp giảm số ca nặng, tử vong và giảm tỷ lệ mắc, đã có nhiều quốc gia thay đổi chiến lược ứng phó dịch bệnh từ cố gắng dập tắt dứt điểm sang sống chung an toàn với dịch bệnh.

Đối với Việt Nam, một số kinh nghiệm đã bước đầu được đúc kết từ thực tiễn phòng, chống dịch. Năng lực ứng phó của hệ thống y tế từng bước được nâng lên; diện bao phủ vaccine nhất là đối với nhóm người có nguy cơ cao, các đô thị lớn tăng nhanh giúp chúng ta chủ động hơn trong phòng, chống dịch.

Từ thực tiễn tình hình, ý kiến phân tích của các nhà khoa học, chuyên gia, ý kiến của các địa phương và Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19, Chính phủ xác định mục tiêu công tác phòng, chống dịch vẫn là nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của Nhân dân, khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an sinh, trật tự an toàn xã hội; chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch sang “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”.

Mục tiêu đặt ra của nghị quyết là bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân; hạn chế đến mức thấp nhất các ca mắc, ca chuyển bệnh nặng, tử vong do COVID-19; khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội trong điều kiện thích ứng an toàn; các địa phương có dịch bắt đầu lộ trình thích ứng an toàn; kiên trì thực hiện mục tiêu kép, phấn đấu đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới trong năm 2021.

Theo hướng dẫn vừa được ban hành, có 4 cấp độ dịch:

Cấp 1: Nguy cơ thấp (bình thường mới) tương ứng với màu xanh.

Cấp 2: Nguy cơ trung bình tương ứng với màu vàng.

Cấp 3: Nguy cơ cao tương ứng với màu cam.

Cấp 4: Nguy cơ rất cao tương ứng với màu đỏ.

Phạm vi đánh giá cấp độ dịch từ quy mô cấp xã. Khuyến khích đánh giá từ phạm vi, quy mô nhỏ nhất có thể (dưới cấp xã) nhằm đảm bảo linh hoạt, hiệu quả.

3 tiêu chí đánh giá cấp độ dịch gồm:

- Tỷ lệ ca mắc mới tại cộng đồng/số dân/thời gian.

- Độ bao phủ vắc xin (lưu ý nhóm tuổi có nguy cơ cao, tỷ lệ tiêm mũi thứ nhất, tỷ lệ tiêm đủ liều).

- Khả năng thu dung, điều trị của các tuyến (lưu ý xác định rõ khả năng thu dung, điều trị hiện có và kế hoạch bổ sung).

Bộ Y tế hướng dẫn các tiêu chí, phương pháp đánh giá và xác định cấp độ dịch. Căn cứ vào Hướng dẫn của Bộ Y tế về đánh giá và xác định cấp độ dịch và tình hĩnh dịch trên địa bàn, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định chuyển đổi cấp độ dịch.

Trong trường hợp nâng cấp độ dịch thì phải thông báo trước tối thiểu 48 giờ cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp biết, có sự chuẩn bị trước khi áp dụng.

Quy định này được áp dụng thống nhất trong toàn quốc. Căn cứ vào các hướng dẫn của Bộ Y tế và các bộ, ngành, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quyết định các biện pháp hành chính phù hợp bao gồm các quy định, hướng dẫn cụ thể về công suất, số lượng người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, văn hóa, văn nghệ, sự kiện tập trung đông người,... và có thể linh hoạt áp dụng các biện pháp bổ sung cụ thể nhưng không trái với quy định của trung ương, không gây ách tăc lưu thông hàng hóa, sản xuất. 

Theo đó, việc tổ chức hoạt động tập trung trong nhà, ngoài trời phải đảm bảo các biện pháp phòng, chống dịch. Các điều kiện về chuyên môn như vacine, xét nghiệm do Bộ Y tế hướng dẫn. Địa phương căn cứ vào tình hình thực tiễn để quy định về số lượng người tham gia. Hoạt động tập trung trong nhà sẽ không hạn chế số người với vùng xanh, không tổ chức hoặc hạn chế người tham gia ở các vùng đỏ, cam, vàng. 

Giao thông công cộng bằng đường bộ, đường sát, đường thủy nội địa và hàng hải, sẽ phải dừng hoạt động hoặc hạn chế hoạt động ở vùng đỏ, vùng cam, các vùng còn lại đều được hoạt động, riêng vùng vàng giảm công suất.

Lưu thông, vận chuyển hàng hóa nội tỉnh hoặc liên tỉnh đều được hoạt động. Đối với người vận chuyển hàng bằng xe máy sử dụng công nghệ có đăng ký (bao gồm nhân viên của doanh nghiệp bưu chính): Trong trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh có thể quy định về số lượng tham gia lưu thông trong cùng một thời điểm.

Cơ sở sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình, công trình giao thông, xây dựng, cơ sở kinh doanh dịch vụ đều được hoạt động ở cả 4 cấp độ dịch, song phải có kế hoạch và chịu trách nhiệm triển khai các biện pháp phòng, chống dịch.

Cơ sở kinh doanh dịch vụ bao gồm trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện ích, chợ đầu mối có kế hoạch và chịu trách nhiệm triển khai các biện pháp đảm bảo phòng, chống dịch COVID-19. Trường hợp cần thiết, ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định hạn chế số lượng người bán, mua cùng một thòi diêm.
Nhà hàng/quản ăn, chợ truyền thống: Đảm bảo quy định về phòng chống dịch COVID-19 cua Bộ Y tế. UBND cấp tỉnh quy định các điều kiện cần thiết để hoạt động đảm bảo phòng, chống dịch COVID-19 bao gồm hạn chế số lượng người bán, mua cùng một thời điểm (đối với cấp độ 4). 
Cơ sở kinh doanh các dịch vụ có nguy cơ lây nhiễm cao như vũ trường, karaoke, mát xa, quán bar, internet, trò chơi điện tử, làm tóc (bao gồm cắt tóc), làm đẹp và các cơ sở khác do địa phương quyết định. Phải ngừng hoạt động ở vùng đỏ, hạn chế hoạt động ở vùng vàng, vùng cam và chỉ được hoạt động ở vùng xanh. 

Bán hàng rong, vé số dạo chỉ đươc hoạt động ở vùng xanh, phải ngừng ở vùng đỏ, vùng vàng và vùng cam hoạt động có điều kiện. 

Hoạt động giáo dục, đào tạo trực tiếp: Đảm bảo phòng chống dịch COVID-19 theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục- Đào tạo và Bộ Y tế. Thòi gian, số lượng học sinh, ngừng một số hoạt động theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo và quy định của địa phương. Kết hợp với dạy, học trực tuyến và qua truyền hình.
Các hoạt động tại cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, thờ tự phải ngừng hoạt động ở vùng đỏ, hoạt động hạn chế ở vùng cam, vùng vàng và chỉ được hoạt động ở vùng xanh.

Các cơ sở nghỉ dưỡng, khách sạn, nhà nghỉ, tham quan du lịch; biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao… phải ngừng hoạt động ở vùng đỏ, hạn chế hoạt động ở vùng cam và chỉ được hoạt động ở vùng xanh, vùng vàng.

Các địa điểm bảo tàng, triển lãm, thư viện, rạp chiếu phim, cơ sở, địa điểm biểu diễn văn hóa, thể dục thể thao…. được hoạt động ở vùng xanh, hạn chế hoạt động ở vùng vàng, vùng cam và ngừng hoạt động ở vùng đỏ.

Với cá nhân, phải tuân thủ 5K, ứng dụng công nghệ thông tin trong khai báo y tế, tiêm chủng vắc xin, sử dụng mã QR…

Khi áp dụng hướng dẫn này, các địa phương tạm thời không áp dụng quy định của chỉ thị 15, 16, 19. Trường hợp cần thiết áp dụng các biện pháp phòng chống dịch trên quy mô toàn tỉnh, cao hơn hướng dẫn thì cấp tỉnh phải báo cáo Bộ Y tế, Thủ tướng.

Quan điểm của Chính phủ là bảo đảm mục tiêu kép nhưng đặt sức khỏe, tính mạng người dân lên trên hết, trước hết; các giải pháp phòng, chống dịch phải dựa trên cơ sở khoa học, phù họp với thực tiễn và điều kiện của đất nước; đảm bảo người dân được bảo vệ tốt nhất trước dịch bệnh, được tiếp cận dịch vụ y tế sớm nhất, nhanh nhất, ngay từ cơ sở; nhưng không gây ách tắc cho lưu thông, sản xuất.

Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng; huy động cả hệ thống chính trị; đề cao trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, trách nhiệm người đứng đầu trong phòng, chống dịch, thực hiện mục tiêu kép; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất trong toàn quốc, đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền các cấp, nhất là cấp cơ sở.

Trong phòng, chống dịch phải lấy phòng dịch là cơ bản, lâu dài; y tế là lực lượng nòng cốt cùng với các lực lượng quân đội, công an,... nhưng phải huy động sự tham gia của tất cả các lực lượng, các tầng lóp trong xã hội. Phát huy vai trò của người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể trong phòng, chống dịch, trong sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt an toàn.

Các giải pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 phải được thực hiện dứt khoát, kịp thời, quyết liệt; đảm bảo hài hòa giữa các giải pháp chuyên môn y tế với các giải pháp hành chính, kinh tế - xã hội. Các giải pháp y tế phải đồng bộ giữa cách ly với xét nghiệm, điều trị, vắc xin, theo phương châm “cách ly, xét nghiệm là then chốt, vắc xin, thuốc điều trị là điều kiện tiên quyết”.