Trung Quốc rất tức giận trước việc Đài Loan mở cơ quan ngoại giao ở Lithuania, cảnh báo Vilnius sẽ phải chịu trách nhiệm về mọi hậu quả liên quan tới việc này.
"Chỉ có một Trung Quốc trên thế giới, Đài Loan là một phần không thể tách rời lãnh thổ Trung Quốc. Chúng tôi yêu cầu phía Lithuania nhanh chóng sửa chữa quyết định sai lầm này", Hãng tin AFP dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 19-11.
Trung Quốc đưa ra phản ứng giận dữ này sau khi Đài Loan cho biết đã mở cơ quan phụ trách ngoại giao với tên gọi Văn phòng Đại diện Đài Loan ở Vilnius, thay vì gọi là Văn phòng Kinh tế và văn hóa Đài Bắc như trước. Cơ quan này sẽ do Eric Huang, hiện là trưởng phái đoàn Đài Loan ở Latvia, đứng đầu.
"Chính phủ Trung Quốc phản đối mạnh mẽ hành động cực kỳ nghiêm trọng này. Lithuania sẽ phải chịu trách nhiệm mọi hậu quả", phía Trung Quốc nhấn mạnh.
Bắc Kinh cho rằng đây là sự "can thiệp thô bạo" vào việc nội bộ của họ. Trung Quốc đã nhiều lần khẳng định mọi nỗ lực tìm kiếm độc lập cho Đài Loan "chắc chắn sẽ thất bại".
Khi Lithuania đồng ý cho Đài Loan mở văn phòng đại diện với tên của lãnh thổ này vào tháng 7-2021, Bắc Kinh đã phản ứng mạnh bằng việc triệu tập đại sứ ở Vilnius và yêu cầu Lithuania rút đại sứ về.
Theo AFP, việc mở văn phòng đại diện của Đài Loan ở Vilnius cho thấy một số nước ở khu vực Baltic và Trung Âu đang muốn thắt chặt quan hệ hơn với vùng lãnh thổ này.
Tháng 5-2021, Lithuania tuyên bố rút khỏi diễn đàn hợp tác 17+1 của Trung Quốc với các nước Trung, Đông Âu, cho rằng diễn đàn này "gây chia rẽ".
Các chính trị gia của CH Czech và Slovakia cũng muốn thúc đẩy quan hệ với Đài Loan. Trong tháng trước, chuyến thăm của đoàn quan chức Đài Loan đến Slovakia, CH Czech và Lithuania, cũng chọc giận Bắc Kinh.
--------------------------------------------------
Lithuania triệu hồi đại sứ tại Bắc Kinh, không nhượng bộ vụ Đài Loan
Lithuania sẽ triệu hồi đại sứ tại Bắc Kinh Diana Mickeviciene ngay khi bà hết thời gian cách ly do bà vừa quay lại Trung Quốc, theo nguồn tin của báo South China Morning Post (SCMP) ngày 11-8.
Nguồn thạo tin tại Vilnius xác nhận Lithuania sẽ triệu hồi đại sứ của họ về nước "theo đúng nghi thức, vốn đang gặp trở ngại bởi thực tế bà ấy đang phải cách ly".
Đại sứ Mickeviciene đã bắt đầu thời gian cách ly vào sáng 10-8, ngay trước khi Trung Quốc yêu cầu Lithuania triệu hồi bà, nguồn tin của SCMP nêu.
Hôm 10-8, Trung Quốc yêu cầu Lithuania triệu hồi đại sứ tại Bắc Kinh, đồng thời cho biết sẽ triệu hồi đại sứ của họ tại Vilnius vì quốc gia châu Âu này cho Đài Loan mở văn phòng đại diện ngoại giao.
Theo đó, Đài Loan sẽ lần đầu tiên dùng tên Đài Loan để mở văn phòng đại diện tại Lithuania thay vì dùng Đài Bắc như trước.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói việc Lithuania cho phép mở văn phòng đại diện bằng tên Đài Loan đã làm xói mòn nghiêm trọng chủ quyền của Trung Quốc, coi đó là vi phạm chính sách "một Trung Quốc".
Việc triệu hồi đại sứ là động thái leo thang căng thẳng mới nhất giữa Trung Quốc và Lithuania.
Theo SCMP, Lithuania - một thành viên của Liên minh châu Âu (EU) - đã xích lại gần Đài Loan hơn trong vài năm qua, trong đó bày tỏ ủng hộ hòn đảo trở thành một quan sát viên tại Tổ chức Y tế thế giới (WHO), một động thái bị Trung Quốc bác bỏ.
Giới quan sát đang theo dõi xem liệu Trung Quốc có cắt đứt quan hệ ngoại giao với Lithuania hay không.
Liên minh châu Âu cũng đã lên tiếng về leo thang mới nhất giữa Lithuania và Trung Quốc.
"Về cơ bản, đây là vấn đề song phương giữa Trung Quốc và Lithuania. Phải nói rằng sự phát triển các mối quan hệ song phương giữa Trung Quốc với từng quốc gia thành viên trong EU chắc chắn có tác động đến mối quan hệ tổng thể của EU và Trung Quốc" - phát ngôn viên EU Nabila Massrali cho biết.
"Chúng tôi không coi việc mở văn phòng đại diện tại hoặc từ Đài Loan là vi phạm chính sách một Trung Quốc của EU" - bà Massrali nói thêm.
Nguồn tin của SCMP cho biết nếu Trung Quốc không có thêm bất kỳ hành động nào nữa thì có nghĩa là Bắc Kinh không muốn làm tổn hại hơn nữa mối quan hệ của nước này với EU.
Trong khi đó, truyền thông Trung Quốc vẫn tiếp tục đăng các câu chuyện đe dọa về việc sẽ có thêm trừng phạt đối với Lithuania.
----------------------------------------------
Trung Quốc trút giận lên Lithuania vì cho Đài Loan mở cơ quan ngoại giao
Trung Quốc ngày 10-8 yêu cầu Lithuania triệu hồi đại sứ tại Bắc Kinh, đồng thời cho biết sẽ triệu hồi đại sứ của họ tại Vilnius vì quốc gia châu Âu này cho Đài Loan mở văn phòng đại diện ngoại giao.
Hồi tháng 7, Đài Loan nói sẽ mở văn phòng đại diện Đài Loan ở Lithuania, lần đầu tiên dùng tên Đài Loan thay vì dùng Đài Bắc (Taipei) như trước. Đáp lại, Văn phòng chuyên trách các vấn đề về Đài Loan của Trung Quốc ngày 20-7 tuyên bố phản đối bất cứ quốc gia nào duy trì quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh có quan hệ chính thức cùng Đài Loan, vì Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời của mình.
Ngày 10-8, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói việc Lithuania cho phép mở văn phòng đại diện bằng tên Đài Loan làm xói mòn nghiêm trọng chủ quyền của Trung Quốc.
"Chính phủ Trung Quốc bày tỏ sự phản đối với động thái này. Trung Quốc quyết định triệu hồi đại sứ tại Lithuania, yêu cầu Chính phủ Lithuania triệu hồi đại sứ của họ tại Trung Quốc", Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh.
Theo Hãng tin Reuters, Lithuania hồi đầu năm nói họ có kế hoạch mở văn phòng đại diện tại Đài Loan, và đã tặng 20.000 liều vắc xin cho hòn đảo này.
Không chỉ Lithuania, Trung Quốc đã gia tăng sức ép buộc nhiều nước khác không thiết lập quan hệ với Đài Loan. Hồi tháng 2, quốc gia Nam Mỹ Guyana thu hồi thỏa thuận cho Đài Loan mở văn phòng đại diện. Đài Loan đổ lỗi Trung Quốc "bắt nạt", dẫn tới quyết định của Guyana.