Phục hồi trong quí 4-2021, nhưng về tổng thể, bức tranh lao động – việc làm năm 2021 chứa đựng nhiều mảng tối khi xem xét các chỉ số như tỷ lệ thất nghiệp, chất lượng lao động, thu nhập bình quân… Chính vì vậy, doanh nghiệp đã phải sớm có phương án giải bài toán về lao động, việc làm ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán để phục hồi sản xuất.

Thực tế cho thấy tốc độ tăng trưởng kinh tế quí 1 hàng năm thường thấp nhất so với 3 quí còn lại trong năm. Nguyên nhân chủ yếu là sau Tết Nguyên Đán, hầu hết doanh nghiệp đều thiếu lao động. Tình trạng này luôn là nỗi lo lắng của nhiều doanh nghiệp trong các ngành sản xuất ở TPHCM. Nếu không có các chính sách hỗ trợ để giữ chân công nhân, lực lượng lao động sẽ tiếp tục hao hụt trong khi việc tuyển mới cũng không dễ trong những ngày đầu năm Nhâm Dần.

Chuẩn bị chính sách hấp dẫn để lao động trở lại

Để chuẩn bị quay trở lại sản xuất sau Tết và giữ chân người lao động, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện những giải pháp như tăng tiền lương, tiền thưởng, tặng vé xe hay tổ chức chuyến xe đưa đón người lao động về quê ăn Tết, thưởng tiền cho người quay lại làm việc đúng lịch…

Ông Nguyễn Đặng Hiến, Tổng giám đốc Công ty TNHH SX & TM Tân Quang Minh (Bidrico), cho biết việc đảm bảo lao động sau Tết là vấn đề hóc búa của không ít doanh nghiệp hiện nay. Mọi năm công nhân trở lại nhà xưởng vốn đã không đồng đều về thời gian, nhưng riêng năm nay dự đoán sẽ có nhiều công nhân ở lại quê lâu hơn so với mọi năm do gia đình ở quê có người F0, tâm lý ngại đi tàu xe sợ lây lan dịch bệnh…

“Để giữ chân người lao động, công ty tiếp tục đảm bảo các mức lương, thưởng và tiền thâm niên cho người lao động. Ngoài ra, với những lao động đã gắn bó lâu năm với công ty cũng được ứng trước tiền để tiêu Tết với các mức từ 5 – 10 triệu đồng. Nếu doanh nghiệp chăm sóc công nhân tốt, chế độ đãi ngộ đầy đủ thì họ sẽ gắn bó với doanh nghiệp và nhà máy, sớm quay trở lại sản xuất”, ông Nguyễn Đặng Hiến chia sẻ.

Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần May Sài Gòn 3, cũng cho biết, theo kế hoạch ngày 8-2 (mùng 8) đơn vị sẽ quay lại sản xuất. Nhưng nhìn chung hiện nay doanh nghiệp trong ngành dệt may đang lo lắng về nguồn lao động sau Tết trong khi đơn hàng xuất khẩu đa số đều có đủ đến giữa năm.

Theo ông Hồng, sau đợt bùng phát dịch bệnh trước đó nguồn lao động cho ngành may tại TPHCM vẫn thiếu gần 10% sau khi một số lao động về quê vẫn chưa trở lại. Dịp Tết cũng thường xảy ra tình trạng tương tự nên các doanh nghiệp lo sau Tết tình trạng này sẽ trầm trọng hơn.

“Năm nay, do lợi nhuận giảm, tình hình kinh doanh chịu tổn thất lớn nên chúng tôi cũng cố gắng chi mức thưởng 1,7 tháng lương cho người lao động. Ngoài ra, công ty còn chăm sóc cho người lao động bằng những phần quà thiết yếu, gia tăng tiền thưởng, quà cho gia đình con cái trước và sau Tết để mong muốn giữ chân họ”, ông Hồng cho biết thêm.

Giám đốc nhân sự một doanh nghiệp thực phẩm ở TPHCM cho biết doanh nghiệp có việc làm thường xuyên bao giờ cũng làm người lao động yên tâm hơn. Để giữ công nhân trước tiên là làm cho họ có thu nhập đủ sống, rồi thu nhập ổn định ở mức cao, kế đến là lo đầy đủ chính sách bảo hiểm, đào tạo, chăm sóc sức khoẻ…

Đặc biệt trong năm nay, toàn thể nhân sự thuộc hội đồng quản trị chia sẻ ngân sách để bảo toàn chính sách chăm lo tết cho cán bộ, công nhân viên. Mỗi người lao động sẽ được thưởng hai tháng lương, thưởng thâm niên, tiền phép năm. Ngoài ra, công ty còn tặng quà Tết, tổ chức xe cho công nhân về quê ăn Tết và trở lại làm việc.

Cần hơn 50.000 lao động sau Tết

Nhiều doanh nghiệp hiện nay vẫn đang thiếu lao động do một số ở quê chưa quay trở lại, số người mắc Covid-19 tăng nhanh, số lao động xin nghỉ ở nhà trông con, hỗ trợ con học trực tuyến còn nhiều. Năm nay, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương nên chắc chắn sau Tết tình trạng thiếu lao động sẽ tiếp tục xảy ra.

Mới đây, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TPHCM cho biết sau Tết TPHCM cần khoảng 50.000 lao động, tập trung ở các nhóm ngành kinh doanh thương mại, da giày, điện tử cơ khí, điện lạnh, dệt may, chế biến thực phẩm…

Do đó, để chủ động về nguồn lao động sau Tết Nguyên đán, sở đã chỉ đạo các trung tâm việc làm, cơ quan chuyên ngành nắm lại danh sách người lao động ở các doanh nghiệp về quê ăn Tết; tiếp tục triển khai tiếp sức người lao động trở lại thành phố.

Vì vậy, ngay sau Tết thì Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM và Trung tâm Dịch vụ việc làm thanh niên sẽ tổ chức sàn giao dịch việc làm. Qua đó, tạo điều kiện kết nối, giới thiệu người lao động đang ở các địa phương có nhu cầu trở lại thành phố và lực lượng lao động tại chỗ cho các doanh nghiệp để có nguồn lao động ổn định.

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TPHCM, sau Tết phần lớn doanh nghiệp bắt đầu triển khai kế hoạch tuyển dụng nhân sự phục vụ nhu cầu ổn định, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời một lượng lao động lớn từ các tỉnh sẽ quay lại thành phố khi tình hình dịch đã ổn định, học sinh đi học trực tiếp trở lại sau Tết sẽ giúp người lao đông chủ động hơn về thời gian. Thị trường lao động sau Tết kỳ vọng có những chuyển biến tích cực và nhanh chóng phục hồi.

Ngay trước Tết Nguyên đán, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội. Theo đó, ngân sách nhà nước dành tổng cộng 6.600 tỉ đồng hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động có quan hệ lao động (lao động chính thức), đang ở thuê, ở trọ, làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu vực kinh tế trọng điểm.

Gói hỗ trợ trên được ban hành đúng lúc, kịp thời sẽ tạo thêm động lực cho lao động trở lại làm việc. Song, hiện vẫn chưa có hướng dẫn triển khai trong khi việc thực hiện chắc chắn sẽ vô cùng phức tạp, cần nhiều thời gian vì đối tượng thụ hưởng lên đến cả chục triệu người; việc hoàn thiện hồ sơ, thủ tục giấy tờ cũng không đơn giản… Vì vậy, trách nhiệm đồng hành cùng doanh nghiệp của chính quyền địa phương nơi thu hút lao động là rất cần thiết để khôi phục lực lượng lao động nhanh chóng.