Sáng 11-8, tiếp tục phiên họp thứ 47, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi).

Dự thảo Pháp lệnh gồm sáu chương và 57 điều, cơ bản giữ nguyên phạm vi điều chỉnh như Pháp lệnh hiện hành, quy định ba đối tượng áp dụng, gồm: Người có công với cách mạng; Thân nhân người có công với cách mạng; Cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến thực hiện chính sách ưu đãi người có công và thân nhân người có công với cách mạng. 

Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung. Ảnh: Quochoi.vn

Trong tờ trình gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ xin ý kiến về bốn nội dung, trong đó có việc công nhận liệt sĩ thời kỳ đất nước hòa bình (thời bình).

Thực tiễn áp dụng quy định này, nhiều trường hợp chết đuối nước khi cứu người, cứu tài sản hoặc tham gia phòng, chống bão lũ, chết do tai nạn khi làm nhiệm vụ… dù rất cần phải tuyên dương, ghi nhận trong xã hội song việc được công nhận liệt sĩ làm dư luận xã hội không đồng tình.

Tờ trình của Chính phủ dẫn Điều 132 BLHS "Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng" và nhận định "việc cứu người là trách nhiệm và nghĩa vụ của công dân".

“Sau khi xem xét, Chính phủ sửa đổi tại Điều 14 của dự thảo Pháp lệnh theo hướng chỉ xem xét đối với những trường hợp chết do có hành động đặc biệt dũng cảm thực hiện các công việc đặc biệt nguy hiểm, cấp bách, để cứu người, cứu tài sản của Nhà nước, Nhân dân; là những tấm gương có ý nghĩa tôn vinh, giáo dục và lan tỏa rộng rãi trong xã hội” - ông Dung cho biết. 

Những trường hợp khác theo hướng chuyển sang khen thưởng theo pháp luật thi đua khen thưởng (Huy chương, Huân chương) và thực hiện trợ cấp mai táng hoặc hưởng chính sách tử tuất theo Luật Bảo hiểm xã hội. 

Chủ nhiệm Uỷ ban về Các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh cho hay cơ quan thẩm tra có hai loại ý kiến về vấn đề này. Ý kiến thứ nhất tán thành với đề xuất của Chính phủ, sửa đổi theo hướng quy định điều kiện chặt chẽ hơn. Trong khi ý kiến khác đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành “Dũng cảm cứu người, cứu tài sản của Nhà nước và Nhân dân”.

“Đa số ý kiến Ủy ban tán thành loại ý kiến thứ nhất, vì cho rằng việc bổ sung tính chất công việc, hiệu ứng của hành động và nâng mức độ dũng cảm, cứu người, cứu tài sản, sẽ đảm bảo điều kiện chặt chẽ hơn, xứng đáng hơn” - bà Thuý Anh cho biết.

Cho ý kiến sau đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng thời bình có rất nhiều tấm gương điển hình, có công, cơ quan soạn thảo cần rà soát, tính toán thêm. Tuy nhiên, ông Hiển đề nghị dự thảo cần đưa ra những tiêu chuẩn cụ thể.

“Các đồng chí cho rằng “lan toả” thì căn cứ nào, phải có tiêu chuẩn cụ thể? Trong cứu người, cứu tài sản, để “tôn vinh, giáo dục” thì phải ở cấp nào mới được công nhận, chẳng hạn được Chủ tịch nước trao tặng phần thưởng, chứ không phải ai cũng được” - ông Hiển nói và cho rằng các tiêu chuẩn cần được rà soát chặt chẽ.

“Đây là sự tôn vinh, không chỉ là vấn đề trợ cấp. Nếu tôn vinh không đúng thì có tác động ngược trở lại” - ông Hiển nói thêm.

Về vấn đề, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu quan điểm: “Phải nghiên cứu cho kỹ để làm rõ đạo lý của vấn đề. Thời bình nếu không quy định chặt chẽ, bất cứ sự mất mát nào cũng đề nghị công nhận là liệt sĩ thì phải cân nhắc”.