Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cùng một số đại biểu tham dự hội nghị Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ sáng 18-7 đã đề xuất nghiên cứu, đề xuất áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù cho cả vùng Đông Nam Bộ.

Thu hút nguồn lực xây dựng mạng lưới giao thông vùng Đông Nam Bộ

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết bộ này đã và đang triển khai đồng bộ các giải pháp về phát triển hạ tầng giao thông. Theo đó, bộ đã trình Thủ tướng phê duyệt 5 quy hoạch ngành quốc gia lĩnh vực giao thông vận tải.

Trong đó, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông vùng Đông Nam Bộ đã được quy hoạch theo hướng tích hợp, bảo đảm tính liên kết đồng bộ, phát huy lợi thế của từng phương thức vận tải, trong đó cảng biển, cảng hàng không đóng vai trò trung tâm với định hướng kết nối.

Cùng với đó, ưu tiên nguồn lực để tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ. Theo ông Thắng, dự kiến tổng nhu cầu vốn đầu tư hạ tầng giao thông vùng Đông Nam Bộ khoảng 738.500 tỉ.

Cụ thể, giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 342.000 tỉ và giai đoạn 2026 - 2030 nhu cầu khoảng 396.500 tỉ. Nguồn lực này sẽ tập trung đầu tư vào các dự án trọng điểm, liên kết vùng, tạo động lực lan tỏa.

Để đạt được các mục tiêu trên, Bộ Giao thông vận tải đề xuất 5 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cần triển khai nhằm thu hút nguồn lực xây dựng mạng lưới giao thông vùng Đông Nam Bộ.

Theo đó, ông Thắng đề xuất nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù có tính đột phá, vượt trội để đẩy mạnh phát triển vùng Đông Nam Bộ tương tự như một số cơ chế, chính sách thí điểm của TP.HCM theo nghị quyết 98.

Trong đó, tập trung vào một số cơ chế như phân cấp, phân quyền triệt để cho các địa phương có năng lực kinh nghiệm thực hiện đầu tư kết cấu hạ tầng liên vùng. Việc này nhằm chủ động huy động, sử dụng các nguồn lực của địa phương, đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát và bố trí nguồn lực phù hợp.

Xây dựng các cơ chế, chính sách tăng tính hấp dẫn và hiệu quả đầu tư của các dự án PPP như tăng tỉ lệ phần vốn góp của Nhà nước tham gia dự án; khai thác có hiệu quả nguồn lực từ tài sản kết cấu hạ tầng như nhượng quyền khai thác kết cấu hạ tầng giao thông sẵn có, xây dựng cơ chế ưu đãi để thu hút các nhà đầu tư chiến lược…

Nghiên cứu, triển khai cơ chế tạo quỹ đất để đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án đầu tư phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD).

Thuận lợi cho kết nối giao thông vùng Đông Nam Bộ

TS Trần Du Lịch (Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia) cũng kiến nghị cần nghiên cứu đề xuất áp dụng các cơ chế đặc thù trong nghị quyết 98 cho các tỉnh trong vùng Đông Nam Bộ.

Theo ông Lịch, trong nghị quyết 98 cho phép TP.HCM thí điểm mô hình phát triển đô thị TOD (mô hình phát triển đô thị gắn kết giao thông công cộng). Nếu áp dụng mô hình này cho cả vùng Đông Nam Bộ sẽ rất thuận lợi cho kết nối giao thông vùng.

"Ví dụ dự án vành đai 3 TP.HCM đi qua Bình Dương, nếu phần đất dọc tuyến đường này được sử dụng phát triển đô thị, logistics sẽ tận dụng được nguồn lực phát triển liên kết vùng. Nếu làm tốt TOD, quỹ đất đô thị hóa là con gà đẻ trứng vàng cho ngân sách, và thông được nguồn lực để làm đường rất hiệu quả", ông Lịch chia sẻ.

Từ những phân tích trên, ông Lịch đề nghị nghiên cứu áp dụng mở rộng các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM cho cả vùng, trong đó vận dụng nghị quyết 98 để mở rộng phân cấp phân quyền trong 5 lĩnh vực mà không phải nghiên cứu thêm.