Không khí sôi nổi nói lên kỳ vọng lớn lao của người dân TPHCM; bên cạnh sự tự hào, điều này cũng khiến tôi rất lo lắng. Cái lo nhất không phải chỉ ở chỗ cụ thể hóa 44 cơ chế, chính sách đặc thù trên 7 lĩnh vực bởi việc này đã được chuẩn bị ngay từ rất sớm cùng với quá trình chuẩn bị Nghị quyết 98; các nội dung này sẽ được hoàn thành và trình cơ quan thẩm quyền trong năm 2023. Điều chính yếu nhất là phải cơ cấu được một số lượng người không nhỏ đủ tâm, đủ tầm gắn liền với từng guồng máy cụ thể, thực thi đúng, sáng tạo, hiệu quả công việc được giao.

Đúng, về tổng quát nhiều người đã góp ý, hiến kế. Những ý kiến này đến từ các đồng chí lãnh đạo cấp Trung ương đến lãnh đạo thành phố, các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, kể cả sự bày tỏ hết sức chân thành của nhiều cử tri thành phố… Nhưng đi sâu từ cách nhìn tổng quát đến phân tích các chi tiết, bức tranh của guồng máy cũng đang đan xen nhiều bất cập. Việc tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực ngay tại thành phố chúng ta đã minh chứng rõ ràng sự đan xen những thuận lợi và khó khăn đầy phức tạp đó. Với đặc điểm nêu trên, không cho phép chúng ta chỉ có phấn khởi và lạc quan trong trạng thái bình thường mà phải chủ động nắm bắt những thuận lợi, sẵn sàng ứng phó với những diễn biến chưa lường trước được, ngoài dự kiến. Về vấn đề này, quá trình thực hiện Nghị quyết 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM đã cho chúng ta những bài học, kinh nghiệm quý giá.

Tôi xin nhấn mạnh rằng, Nghị quyết 98 trao cho chúng ta những cơ chế, chính sách đặc thù. Đây là công cụ, phương tiện để đạt được mục tiêu phát triển TPHCM nhanh, vượt trội và bền vững. Song việc thực thi và thành công hay không là do con người. Đây chính là phép thử với cả hệ thống chính trị TPHCM; chúng ta phải bắt tay làm ngay, làm có kết quả với tinh thần lựa chọn danh dự cơ hội này để không phải hối tiếc.

Trao quyền cùng với cơ chế, chính sách cho TPHCM các lĩnh vực có tính chuyên sâu đòi hỏi bộ máy nhân sự thành phố vừa phải đáp ứng trình độ chuyên môn, vừa có tinh thần dám nghĩ dám làm và dám chịu trách nhiệm. Cho nên, điều lo lắng và băn khoăn lớn nhất trong quá trình triển khai Nghị quyết 98 là phải gắn chặt những vấn đề chuyên môn, chuyên ngành kỹ thuật với chính trị. Đặc biệt là tích cực thực hiện hiệu quả kết luận 14/KL của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung. Đồng thời, rà soát hệ thống đang vận hành bao gồm cơ cấu tổ chức, con người và thực hành các biện pháp hoàn thiện cần thiết để TPHCM có bộ máy công quyền với đội ngũ cán bộ, công chức các cấp, các ngành đủ bản lĩnh, trình độ, năng lực thực thi nhiệm vụ.

TPHCM cũng đang triển khai Đề án xây dựng nền công vụ TPHCM hiệu lực - hiệu quả - phục vụ nhân dân - kiến tạo phát triển; đồng thời, nghiên cứu triển khai chính sách thu nhập tăng thêm, các chính sách về nhà ở, đào tạo, thu hút nhân tài, chế độ đãi ngộ.

Tôi nghĩ lòng tin sẽ được vun đắp từ kết quả hành động của đội ngũ và những giá trị mang lại, góp phần cải thiện cuộc sống. Ban Thường vụ Thành uỷ đã bàn và cam kết với nhau rằng: Tiếp nhận thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết 98 không phải là sự chọn lựa mà là sứ mệnh lớn lao của lãnh đạo và nhân dân cả nước tin tưởng giao cho thành phố chúng ta. Để xứng đáng với niềm tin ấy, chúng ta phải sáng suốt, tự tin lựa chọn và phân công những cán bộ đủ tâm, đủ tầm, nhất là cán bộ cốt cán, người đứng đầu thực thi nhiệm vụ. Điều đó đã được thể hiện khi Nghị quyết 98 có hiệu lực thi hành, thành phố đã ngay lập tức thành lập các ban chỉ đạo. Cho đến thời điểm này, các ban chỉ đạo đã vào cuộc với một thái độ làm việc khẩn trương và quyết liệt.

Tôi xin lặp lại lời khẳng định của đồng chí Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên khi kết luận Hội nghị quán triệt, triển khai Nghị quyết 98 ngày 25-7-2023 là: Chúng ta thường nói, chủ trương nghị quyết 1, kế hoạch 10, quyết tâm phải 20 và trong lần triển khai này TPHCM sẽ hành động với phương châm “kế hoạch 1, biện pháp 10, uốn nắn 20”. Và khi gặp những vấn đề vượt quá quyền hạn thì báo cáo Ban chỉ đạo; Ban chỉ đạo chịu trách nhiệm cho ý kiến và chịu trách nhiệm về phần mình để các cán bộ không gặp phải rủi ro.

Về những giá trị mang lại, có thể nói một cách chung nhất, khi các cơ chế, chính sách đặc thù đi vào cuộc sống, phát huy tác dụng, TPHCM sẽ có được sức bật lớn trong phát triển kinh tế - xã hội; người dân, doanh nghiệp sẽ hưởng lợi lớn từ sự phát triển đó. Các dự án phát triển hạ tầng giao thông, đô thị, nhà ở, dự án kinh doanh, các cơ chế phát triển khoa học công nghệ… được kỳ vọng giúp thành phố khắc phục những điểm nghẽn về giao thông, ngập nước, cảnh quan môi trường và tạo ra sự phát triển đột phá, góp phần nâng cao đời sống người dân, xây dựng thành phố văn minh hơn.

Phân tích cụ thể hơn, Nghị quyết 98 sẽ giúp tháo gỡ các vướng mắc, tồn đọng, giúp giải quyết các thủ tục hành chính về nhiều lĩnh vực nhanh hơn, giảm thiểu chi phí. Ngoài ra, Nghị quyết có nội dung cho phép thành phố sử dụng vốn đầu tư công để hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm; HĐND TPHCM đã thông qua nghị quyết về nội dung này với tổng vốn bố trí gần 2.800 tỷ đồng. Bên cạnh đó, với Nghị quyết 98, thành phố cũng có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp về lãi suất vay, thực hiện các dự án kích cầu đầu tư…

Khi Nghị quyết 98 bắt đầu được thực thi, có nhiều nội dung TPHCM có thể làm ngay và nhiều dự án lớn có thể bắt tay thực hiện ngay. Tôi lấy ví dụ về mô hình TOD, thành phố đã rà soát hiện trạng các khu đất dọc tuyến Metro số 1, số 2; tuyến Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc TPHCM – Mộc Bài. Qua đó, thành phố nhận thấy có hàng nghìn ha đất có thể áp dụng mô hình này, góp phần tạo ra nguồn lực rất lớn để đầu tư phát triển. Đồng thời, mô hình phát triển đô thị gắn với giao thông được định hướng là vùng lõi của các khu đô thị trong tương lai, giúp cơ cấu lại việc phát triển đô thị tại TPHCM.

Thành phố cũng rà soát các dự án có thể thực hiện theo phương thức BOT, BT, PPP trong lĩnh vực văn hóa – thể thao, y tế, giáo dục. Dự kiến, thành phố sẽ thu hút được nguồn vốn đầu tư lớn cho các dự án này. Trước mắt, thành phố có 5 dự án BOT có thể triển khai với tổng vốn khoảng 37.000 tỷ đồng (mở rộng QL1, 13, 22; trục Bắc - Nam; cầu đường Bình Tiên), 3 dự án BT có thể thực hiện với tổng vốn gần 10.000 tỷ đồng (đường song hành Phan Văn Hớn, mở rộng đường Ung Văn Khiêm và nút giao ngã 5 Đài liệt sĩ, nút giao ngã tư 4 xã). Các dự án áp dụng phương thức PPP trong lĩnh vực văn hóa – thể thao, y tế, giáo dục dự kiến thu hút trên 20.000 tỷ đồng. Các dự án khép kín Vành đai 2, xây dựng mới Vành đai 4 cũng được triển khai sớm theo các cơ chế chính sách của Nghị quyết 98.

Bên cạnh đó, với Nghị quyết 98, các dự án đầu tư chiến lược như cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, dự án đầu tư sản xuất chip – vi mạch, dự án nhà ở cùng nhiều lĩnh vực khác sẽ thu hút nguồn đầu tư ngoài ngân sách lên đến hàng tỷ USD.

Với việc Công ty Đầu tư tài chính nhà nước Thành phố có thể vay trong nước, vay quốc tế số tiền lớn để đầu tư các công trình trọng điểm, có thể mở ra cơ hội huy động vốn và tổ chức xây dựng hoàn thành hệ thống Metro dài 220km đến năm 2035.

Rất nhiều việc có thể làm được và mang lại từ Nghị quyết 98. Tất cả tùy thuộc vào hành động của chúng ta.