Mới đây, UBND quận 1 đã đề xuất cải tạo chợ Bến Thành và khu quảng trường trước chợ, dự kiến hoàn thành trước 30/4/2025. Việc tu sửa chợ chia làm hai giai đoạn, trong đó phần chính là cải tạo mái chợ hết khoảng 95 tỷ đồng. Các hạng mục còn lại như thoát nước, cấp điện, phòng cháy chữa cháy, lát nền hết 45 tỷ đồng.

Chợ Bến Thành xây dựng từ năm 1912, có tổng diện tích hơn 13.000 m2, là một trong những công trình biểu tượng của TP HCM, thu hút nhiều người dân, du khách.

Sau 38 năm từ lần tu sửa đầu tiên, nhiều hạng mục trong và ngoài chợ xuống cấp theo thời gian. Các mảng tường bên trong chợ không còn giữ lớp sơn ban đầu, phần lớn bị vàng ố, ám đen.

Gần hai năm nay, nhiều tiểu thương phải căng nylon trên nóc sạp ngăn nước mưa dột xuống. "Khu quầy bán đồ thời trang là dột nặng nhất, có nhiều khi mưa lớn quá nước chảy ướt sũng sàn, thấm vào hàng hoá", anh Công Tuấn, tiểu thương bán túi xách cho biết.

Một số tiểu thương dùng thau nhựa đặt trên nóc sạp hứng nước mưa.

Nhiều phần gạch nền lát chợ bị bong tróc, nứt nẻ, phải gia cố bằng gạch khác loại. Dự kiến, toàn bộ nền chợ rộng 10.000 m2 sẽ được lát lại.

Ở bên ngoài chợ, một số tôn ở trần bị hư hỏng, thủng hoặc gỉ sét. Các góc tường nơi đặt biển quảng cáo cũng dính rêu mốc do thấm nước.

Nhiều phần mái tôn chợ chắp vá, không đồng bộ với màu đỏ giả ngói chủ đạo. Công trình cải tạo sẽ thay mái tôn giả ngói bằng vật liệu ngói như trước đây. Các cửa thông gió ở mái cũng được thiết kế lại, đảm bảo thông thoáng cho không gian phía trong chợ.

Theo UBND quận 1, chợ Bến Thành là công trình đang được Trung tâm Bảo tồn di tích thành phố nghiên cứu lập hồ sơ xếp hạng di tích. Do đó việc sửa chữa nhằm cải thiện điều kiện sử dụng bên trong, không đụng đến những kiến trúc mang tính bảo tồn bên ngoài của công trình.

Khu vực quảng trường trường trước chợ Bến Thành (tên gọi cũ là công trường Quách Thị Trang) có tổng kinh phí cải tạo 157 tỷ đồng

Theo kế hoạch, quận 1 đề xuất lát nền bằng đá granite tự nhiên, bố trí cây xanh, thảm cỏ, hệ thống đèn chiếu sáng và các trang thiết bị tiện ích công cộng; đồng thời phục dựng tượng Trần Nguyên Hãn, Quách Thị Trang ở quảng trường. Tổng diện tích khu vực cải tạo có quy mô hơn 45.800 m2, gồm diện tích nền quảng trường và các đường, vỉa hè và công trình.

Trước đó công trình Metro số 1 tái lập mặt bằng từ giữa năm nay, sau 6 năm chiếm dụng. Hiện giao thông qua khu vực này được tổ chức giao thông theo dạng ngã tư, có đèn tín hiệu thay vì vòng xoay như trước.

Ở các tiểu đảo giao thông thành nơi xả rác, cây dại mọc xung quanh.

Vòng xoay trước chợ có từ năm 1914, gắn bó nhiều thế hệ người dân thành phố. Năm 1964, nơi này được sinh viên Sài Gòn đặt tượng bán thân Quách Thị Trang, để tưởng nhớ nữ sinh đã hy sinh trong cuộc biểu tình chống nhà cầm quyền lúc bấy giờ. Một năm sau, tượng đài Trần Nguyên Hãn cưỡi ngựa trên bệ cao cũng đặt tại vòng xoay. Năm 2014, để thi công ga ngầm Metro Bến Thành - Suối Tiên, hai bức tượng được di dời.

Phối cảnh phương án cải tạo cảnh quan trước chợ Bến Thành sau khi hoàn thành. Ảnh: UBND quận 1