Tham dự buổi làm việc có nhà báo Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Giải báo chí Quốc gia, Chủ tịch Hội đồng sơ khảo; nhà báo Đỗ Thị Thu Hằng, ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng sơ khảo, Trưởng ban thư ký tổng hợp Giải...

Tác phẩm gây ấn tượng tốt về sự công phu, nhiệt huyết

Tổng hợp đánh giá vòng sơ khảo, nhà báo Đỗ Thị Thu Hằng cho biết, kể từ ngày phát động đến nay, Giải báo chí Quốc gia lần thứ XVIII - Năm 2023 tiếp tục nhận được sự hưởng ứng tích cực của các cấp Hội và cá nhân các nhà báo, hội viên; thu hút sự tham dự của 18/21 Liên chi hội và 30/223 Chi hội trực thuộc, đặc biệt là 63/63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố, với 1905 tác phẩm được gửi về tham dự.

Trong đó có 1827 tác phẩm đủ điều kiện theo quy định, có 127 tác phẩm có tác giả không phải hội viên Hội Nhà báo Việt Nam. Điều này cho thấy sức hút mạnh mẽ của Giải báo chí quốc gia lần thứ XVIII và sự quan tâm, hưởng ứng mạnh mẽ của các hội viên và các cấp Hội Nhà báo trong cả nước.

Hoạt động của Hội đồng Giải được tiến hành theo đúng Điều lệ Giải và đúng tiến độ, sau khi triển khai các bước theo quy định, ngày 16/4/2023, Hội đồng Sơ khảo họp phiên thứ nhất, khai mạc vòng chấm sơ khảo. Với tinh thần trách nhiệm, làm việc thực sự khách quan, công tâm Hội đồng Sơ khảo thống nhất lựa chọn được 165 tác phẩm vào vòng chung khảo.

Theo ban tổ chức, bước sang năm thứ 18, uy tín của Giải báo chí Quốc gia ngày càng được khẳng định vững chắc, giá trị của giải được lan tỏa rộng khắp các cấp Hội và các hội viên. Nhiều Liên Chi hội, cấp Hội lớn vẫn duy trì được chất lượng tác phẩm dự Giải tốt. Đáng chú ý là có sự tham gia của một số tạp chí với tác phẩm được đầu tư công phu. Nhiều Hội Nhà báo tỉnh có sự đầu tư trong công tác tuyển chọn, nâng cao chất lượng tác phẩm dự Giải.

Quá trình chấm sơ khảo được thực hiện khẩn trương, nghiêm túc, chặt chẽ, đúng Hướng dẫn và Quy chế của Hội đồng Giải. 11 Tiểu ban của Hội đồng Sơ khảo đã làm việc công tâm, minh bạch, nêu cao tinh thần trách nhiệm, hoàn thành chấm sơ khảo đúng thời hạn, đạt chất lượng tốt. Kết quả sơ khảo được tổng hợp đầy đủ và được gửi tới các thành viên Hội đồng Chung khảo sớm, tạo điều kiện tốt hơn cho Hội đồng Chung khảo nghiên cứu, thẩm định tác phẩm.

Nhìn chung các tác phẩm tham dự Giải năm nay có chất lượng tốt. Hầu hết các tác phẩm bám sát thực tiễn, có tính thời sự cao, đi vào các điểm nóng trong năm 2023 trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng… Nhiều tác phẩm được đầu tư công phu, nội dung có tính phát hiện vấn đề mới, phản biện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước; đề xuất nhiều giải pháp kiến tạo, cách làm hay có sức lan toả, ảnh hưởng trong xã hội. Nhiều tác phẩm có chất lượng tốt, được đầu tư nghiêm túc, công phu, có bố cục chặt chẽ, cách thức thể hiện gần gũi, sinh động, hấp dẫn người đọc.

Bên cạnh đó, có nhiều tác phẩm thể hiện rõ nét sự dấn thân của tác giả trong cả nước với các đề tài thời sự, nóng của xã hội, phân tích, xử lý kiến nghị các vấn đề quan trọng của đời sống xã hội. Nhiều tác phẩm phóng sự đã thật sự gây ấn tượng tốt về sự công phu, nhiệt huyết và tinh thần trách nhiệm của người cầm bút, của các cơ quan báo chí đối với các vấn đề của cộng đồng, đã được các cơ quan hữu quan vào cuộc, xử lý một cách thích đáng, gây hiệu ứng trong xã hội.

Tại buổi họp đánh giá, Chủ tịch Hội đồng sơ khảo và các thành viên trong 11 Tiểu ban của Hội đồng Sơ khảo thảo luận, đánh giá nhận xét về nội dung và chất lượng tác phẩm dự Giải năm nay. Trong đó nêu rõ những điểm nổi bật, những tiến bộ của các tác phẩm ở từng thể loại khác nhau. Đưa ra một số gợi ý, giải pháp để nâng cao chất lượng tác phẩm dự Giải ở những năm tiếp theo...

Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia năm nay sẽ có đổi mới

Tiếp thu các ý kiến của thành viên Hội đồng sơ khảo, nhà báo Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng sơ khảo cho biết: Năm nay chất lượng các tác phẩm tham dự giải đều được các thành viên đánh giá cao, chất lượng tác phẩm tốt hơn cả về nội dung, các chủ đề bao quát ở mọi mặt trong đời sống kinh tế xã hội của đất nước trong năm.

Tuy nhiên, ở một số thể loại báo chí truyền thống từ lâu, luôn có sự quan tâm của độc giả, đó là thể loại ký, bút ký, xã luận... ngày càng ít đi, qua các mùa giải thì các cơ quan báo chí ít gửi tác phẩm ở thể loại này tham gia dự Giải. Việc này đòi hỏi cần có sự đổi mới trong công tác tuyên truyền về Giải, làm sao để luôn khuyến khích các tổ chức cơ sở hội, vận động các cơ quan báo chí, tạp chí tham gia.

Nhà báo Nguyễn Đức Lợi đánh giá, vẫn còn tình trạng nhầm lẫn về việc phân biệt các thể loại báo chí khi gửi dự Giải. Việc này Hội Nhà báo ở cơ sở cần có hướng dẫn cụ thể, để nâng cao trách nhiệm của lãnh đạo cơ quan báo chí, các chi hội trong quá trình sàng lọc, lựa chọn tác phẩm mang  đi dự Giải.

Nhà báo Nguyễn Đức Lợi cho rằng, năm nay và những năm gần đây chất lượng tác phẩm giữa các cơ quan báo chí trung ương và địa phương ngày càng thu hẹp, điều này cho thấy chất lượng nghiệp vụ đội ngũ người làm báo ở địa phương và cả việc đầu tư về công nghệ làm báo ở địa phương đã có nhiều bước phát triển. Đối với thể loại ảnh báo chí, năm nay chất lượng tốt hơn, điều này cho thấy sự thay đổi tích cực, tuy nhiên ở nội dung ảnh đơn vẫn yếu, nhiều tác giả vẫn giữ thói quen gửi chùm ảnh, trong khi đó ảnh mang tính nghệ thuật trong tác phẩm báo chí còn ít.

Về vấn đề cơ cấu Giải, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định: "Việc này đã được Hội Nhà báo nghiên cứu, trong thời gian tới ngoài việc tiếp thu các ý kiến đóng góp các hội viên, các cấp hội sẽ còn tổ chức một số hội thảo, tọa đàm về chủ đề này. Đây là điều kiện quan trọng để xin ý kiến rộng rãi các tổ chức cơ sở hội, các nhà báo để có cơ sở sửa đổi điều lệ, cơ cấu Giải... trong đó sẽ thống nhất đưa một số thể loại báo chí mới vào hay không. Tuy nhiên mọi sự thay đổi sẽ đều dựa trên cơ sở tính kế thừa để phát triển, tính cẩn trọng...". 

Tại buổi làm việc, Nhà báo Nguyễn Đức Lợi cũng đánh giá, trong lần tổ chức Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia năm nay sẽ có đổi mới trong cách thức tổ chức để xứng tầm với một giải thưởng danh giá nhất trong lĩnh vực báo chí.

Sau cùng, các thành viên trong Hội đồng sơ khảo đã dành thời gian thảo luận, trao đổi và thống nhất về bổ sung 3 tác phẩm vào vòng Chung khảo Giải Báo chí Quốc gia ở một số nội dung trong thể loại báo in...