Theo điều 57 luật BHXH hiện hành: "Chính phủ quy định việc điều chỉnh lương hưu trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ BHXH".
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, năm 2023, tăng trưởng kinh tế đạt 5,05% và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,25%. Năm 2024, thực hiện nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ quyết tâm tăng trưởng đạt mức trên 6% và chỉ số giá tiêu dùng là dưới 4%.
BHXH Việt Nam cho biết, từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện điều chỉnh tăng lương hưu 23 lần, mức điều chỉnh tăng lương hưu 15% lần này cũng là mức tăng cao nhất từ trước đến nay.Việc đề xuất từ 1.7, điều chỉnh lương hưu và trợ cấp BHXH 15% là mức tăng cao so với chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
Cụ thể, mức điều chỉnh đối với người đang hưởng lương hưu trước năm 1995, sau khi điều chỉnh mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh tăng 300.000 đồng/tháng. Người có mức hưởng từ 3,2 triệu đồng/tháng đến dưới 3,5 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh bằng 3,5 triệu đồng/tháng.
Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, các chuyên gia, người dân, doanh nghiệp, việc điều chỉnh lương hưu với mức tăng cao lần này đảm bảo công bằng, hài hòa, hợp lý. Khi đề xuất này được thông qua sẽ là mức tăng lương hưu cao nhất từ trước đến nay, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ trong đảm bảo ổn định đời sống người nghỉ hưu.
TS Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, chia sẻ: "Trong điều kiện khó khăn hiện nay, chúng ta đã kiềm chế được lạm phát, việc điều chỉnh tăng lương hưu và trợ cấp BHXH dự kiến 15% là cố gắng rất lớn của Chính phủ, thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến người hưởng lương hưu".
Ngoài lương hưu hằng tháng, người hưởng còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí trong suốt thời gian nghỉ hưu để được hưởng các quyền lợi khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe do quỹ BHYT chi trả với mức hưởng là 95%.
Trước thông tin Chính phủ đề xuất tăng lương hưu 15%, ông Nguyễn Văn An, 77 tuổi, cán bộ hưu trí tại Hà Nội, cho hay: "Tôi đã về hưu gần 20 năm nay, mỗi kỳ điều chỉnh, mức tăng các các nhóm đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức và người về hưu là tương đương nhau. Điều này đã tạo sự đồng thuận, công bằng cho đối tượng nghỉ hưu trước và sau thời điểm tăng lương và không có sự chênh lệch nhiều".
Quỹ BHXH vẫn đảm bảo cân đối dài hạn
Theo BHXH Việt Nam, mức tăng lương hưu 15% đã được tính toán, cân nhắc phù hợp với khả năng đóng góp của doanh nghiệp, người lao động; đồng thời phù hợp với lộ trình điều chỉnh tiền lương giữa các khu vực, khả năng cân đối của ngân sách nhà nước và quỹ BHXH.
Cạnh đó, tỷ lệ tăng này đảm bảo công bằng, hợp lý, hài hòa, có sự chia sẻ giữa những người đang hưởng lương hưu và người đang đóng BHXH, giữa khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước, giữa các thế hệ tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH.
Thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, có khoảng 3,3 triệu người hưởng lương hưu được tăng 15% lần này, bao gồm tất cả những người đang hưởng lương hưu qua các thời kỳ, không phân biệt người làm trong khu vực nhà nước, khu vực doanh nghiệp, người tham gia BHXH tự nguyện...
"Với mức điều chỉnh như vậy, quỹ BHXH tuy còn khó khăn nhưng vẫn đảm bảo cân đối trong dài hạn", đại diện BHXH Việt Nam cho hay.
Nhằm đảm bảo tốt nhất việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH cho người thụ hưởng một cách kịp thời, nhanh chóng, chính xác, an toàn hiệu quả, BHXH Việt Nam đã lên các phương án cụ thể, ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình chi trả; phối hợp giải quyết, xử lý dứt điểm các tình huống phát sinh, phản ánh kịp thời vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện.
BHXH Việt Nam cho biết, từ năm 1995 đến hết năm 2023, Quốc hội, Chính phủ đã tiến hành 23 lần điều chỉnh lương hưu.
Sau nhiều lần điều chỉnh, mức lương của người nghỉ hưu hiện nay đã tăng từ 21 - 26 lần so với mức lương hưu tại thời điểm năm 1995.
Mức hưởng lương hưu không phải cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ BHXH để đảm bảo cuộc sống của người nghỉ hưu.