5 cửa ngõ này kết nối với các trục cao tốc, đường vành đai thành một mạng lưới giao thông hoàn chỉnh, giúp người dân TP và các tỉnh lân cận đi lại thuận tiện hơn.
Khi Tuổi Trẻ thông tin về phương án làm đường tốc độ nhanh trên quốc lộ 13, nhiều bạn đọc bình luận rằng họ đã chờ cửa ngõ này mở rộng suốt 20 năm, từ khi còn độ tuổi thanh xuân đến nay đã là ông bà cha mẹ trong gia đình, đồng thời bày tỏ kỳ vọng rằng TP sẽ sớm khơi thông các điểm nghẽn.
Đường tốc độ nhanh ở cửa ngõ
Phương án xây dựng đường tốc độ nhanh trên quốc lộ 13, đoạn qua cửa ngõ TP, vừa được Sở Giao thông vận tải TP.HCM công bố để lấy ý kiến góp ý.
Đoạn đường được thiết kế 10 làn xe (mỗi chiều 5 làn), trong đó có 4 làn trên cao (mỗi chiều 2 làn), kết nối trực tiếp với đoạn quốc lộ 6 - 8 làn xe đang được Bình Dương triển khai thi công.
Khi tuyến đường này hoàn thành, dòng xe từ Bình Phước và các tỉnh Tây Nguyên thông qua quốc lộ 13 khi qua cầu Vĩnh Bình đoạn tiếp giáp với TP.HCM sẽ có 2 lựa chọn để đi tiếp.
Một là xe sẽ đi vào đường song hành, được thiết kế 3 làn xe cho mỗi chiều. Đường song hành có mức phí rẻ hơn nhưng tốc độ sẽ chậm hơn vì phải qua khoảng 8 ngã ba và ngã tư mới đến được cầu Bình Triệu.
Nếu muốn đi nhanh, xe chạy vào làn tốc độ nhanh kết hợp với đoạn đi trên cao, được thiết kế 2 làn xe mỗi chiều.
Để tạo sự thông suốt vào tận trung tâm, TP cũng đang nghiên cứu làm đường trên cao theo trục Xô Viết Nghệ Tĩnh - Đinh Bộ Lĩnh bằng nguồn vốn công nhằm kết nối dự án BOT quốc lộ 13 đến nút giao Hàng Xanh.
Đường tốc độ nhanh trên trục quốc lộ 13 này có tổng mức vốn khoảng 19.953 tỉ đồng, trong đó giải phóng mặt bằng chiếm khoảng 73% so với tổng mức đầu tư.
Để đảm bảo thời gian thu phí được rút ngắn, ngân sách sẽ góp vốn 70%, nhà đầu tư 30%. Các trạm thu phí sẽ không dùng barie mà xài công nghệ đa làn tự do, ô tô sẽ được trừ phí trong tài khoản giao thông theo lộ trình thực tế.
Dự án đầu tư xây dựng quốc lộ 22 (từ ngã tư An Sương đến đường vành đai 3) dài khoảng 8,7km cũng được đầu tư theo hình thức BOT, với tổng mức đầu tư 8.810 tỉ đồng (bao gồm lãi vay) - Ảnh: PHƯƠNG NHI
2 đường trên cao ở cửa ngõ phía nam
Còn ở phía nam TP, hệ thống giao thông kết nối từ quận 6 và trung tâm TP với khu đô thị Nam Sài Gòn (quận 8 và huyện Bình Chánh) chủ yếu tập trung qua cầu Nguyễn Văn Cừ, cầu Chữ Y, cầu Nguyễn Tri Phương và cầu Nhị Thiên Đường.
Các cây cầu, con đường quá tải khu vực này thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc, đặc biệt vào các giờ cao điểm.
Tuyến đường được thiết kế trên cao này có điểm đầu tại nút giao đường Phạm Văn Chí - Bình Tiên, điểm cuối tại nút giao đường Nguyễn Văn Linh, cách quốc lộ 50 khoảng 621m.
Không chỉ giúp người dân đi nhanh từ trung tâm về cửa ngõ phía nam, tuyến đường cũng giúp tăng cường liên kết vùng giữa TP.HCM với các tỉnh ĐBSCL qua tuyến quốc lộ 50, đường Nguyễn Văn Linh, quốc lộ 1, đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, đường vành đai 3 TP.HCM và kết hợp chỉnh trang đô thị dọc tuyến đường nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
Tương tự, dự án BOT trục Bắc - Nam, đoạn từ nút giao Nguyễn Văn Linh đến cao tốc Bến Lức - Long Thành, dài khoảng 8,6km cũng được đề xuất làm trên cao với mức vốn gần 8.500 tỉ đồng.
Còn dự án nâng cấp quốc lộ 1 (đoạn từ đường Kinh Dương Vương đến ranh tỉnh Long An) được mở rộng 10 - 12 làn xe với tổng mức đầu tư gần 16.000 tỉ đồng. Với quốc lộ 22 vốn đang quá tải sẽ được mở rộng lên 10 làn xe với mức vốn 8.810 tỉ đồng.
Đồ họa: TẤN ĐẠT
Nhà nước tham gia 50 - 70% vốn
Theo đại diện đơn vị tư vấn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi 5 dự án cửa ngõ, các tuyến đường tại 5 dự án cửa ngõ đều được bố trí các làn tốc độ cao. Về cơ cấu nguồn vốn, Nhà nước sẽ tham gia với tỉ lệ từ 50 - 70%, còn lại là huy động từ nhà đầu tư.
Việc thu phí sẽ căn cứ theo quãng đường thực tế lưu thông, các cư dân sống dọc tuyến dự án sẽ được miễn giảm phí.
Mức giá vé sẽ áp dụng linh hoạt theo các nguyên tắc: xe đi đường trên cao có mức giá vé cao hơn khi chạy dưới thấp, thời gian đi vào giờ cao điểm sẽ có mức giá vé cao hơn giờ thấp điểm và ban đêm.
Cần làm ngay để có trái ngọt "NQ 98"
TS Trần Du Lịch, chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai nghị quyết 98, cho rằng nếu theo kế hoạch khởi công các dự án vào năm 2026 thì sẽ quá chậm.
Vì vậy, Sở Giao thông vận tải cần tìm cách làm mới, nghiên cứu phương án đẩy nhanh tiến độ, tìm 1 - 2 dự án thuận lợi làm trước, có thể khởi công ngay trong năm nay.
Theo ông Lịch, nghị quyết 98 đã được triển khai hơn một năm qua, người dân cần sớm thấy "trái ngọt" từ cơ chế mới này, đồng thời gợi ý thay vì mở rộng đường hiện hữu ra hai bên với chi phí đền bù cực lớn, TP có thể dùng số tiền đó để làm đường cao tốc đi trên cao.
"Khi đó, ai muốn đi đường thoáng hơn, nhanh hơn sẽ chọn đường mới ở trên cao, có thu phí. Còn đường phía dưới vẫn giữ nguyên cho người dân đi lại", ông Lịch nói.
Kết nối liên hoàn với các tuyến trọng điểm
BOT mở rộng quốc lộ 13, đoạn từ cầu Bình Triệu đến ranh tỉnh Bình Dương, được đề xuất đi trên cao. Ảnh chụp vào chiều 18-11 - Ảnh: T.T.D.
Mạng lưới giao thông liên vùng nối TP.HCM đang được triển khai mạnh mẽ để hoàn thành trong giai đoạn trước 2030. Trong đó, đường vành đai 3 TP.HCM dự kiến hoàn thành cuối năm 2025 và đầu năm 2026. Khi hoàn thành, đường vành đai 3 sẽ kết hợp với cao tốc Bến Lức - Long Thành tạo nên một vòng tròn hoàn chỉnh kết nối TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai và Long An.
Bên cạnh đó, 5 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ cũng đang hoàn chỉnh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án tổng thể đường vành đai 4 TP.HCM dài 207km theo hình thức BOT.
Dự án đường bộ lớn nhất vùng Đông Nam Bộ này được kỳ vọng sẽ được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào đầu năm 2025 và thi công, hoàn thành trong năm 2028.
Riêng đường vành đai 2 - tuyến đường phân luồng trong nội thành TP - cũng đã được HĐND TP thông qua chủ trương đầu tư để khởi công hai đoạn vào năm 2025. Trong khi đó, tuyến TP.HCM - Mộc Bài, cao tốc TP.HCM - Chơn Thành - Thủ Dầu Một cũng đang chuẩn bị khởi công vào năm sau.
Đáng chú ý, Ban Quản lý dự án 7 cũng vừa trình Bộ Giao thông vận tải về báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án mở rộng tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận dài hơn 91,8km. Con đường này sẽ mở rộng lên 6 - 8 làn xe và 2 làn khẩn cấp với tổng vốn đầu tư khoảng 38.700 tỉ đồng.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Trung Tính, chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô hành khách TP.HCM, cho biết các dự án đường vành đai, cao tốc kết nối TP.HCM với các vùng đã được thúc đẩy đầu tư mạnh mẽ những năm gần đây. Khi các tuyến cao tốc, đường vành đai hoàn thành sẽ tạo ra bộ khung giao thông liên vùng, góp phần rút ngắn đi lại, tăng tốc phát triển kinh tế.
Tuy nhiên theo ông Tính, một số cửa ngõ của TP vẫn chưa thể mở rộng, như "một cục máu đông" chẹn mạch lưu thông.
Do vậy, để đồng bộ với tiến trình đầu tư đường liên vùng, ngay từ bây giờ TP.HCM cần phải quyết tâm đẩy nhanh các dự án mở rộng cửa ngõ, đường dẫn, nút giao và đường kết nối từ cao tốc vào đô thị. Nếu không, các điểm này có thể trở thành nút thắt cổ chai, gây ùn tắc và làm giảm hiệu quả của cao tốc, gây tốn kém chi phí và thời gian đi lại của người dân.
"Trong bối cảnh ngân sách đang cân đối làm các dự án lớn khác, việc áp dụng nghị quyết 98 để triển khai mở rộng các cửa ngõ theo hình thức Nhà nước và tư nhân cũng là một trong những phương án khả thi.
Hệ thống đường đi nhanh sẽ kết nối vào đường vành đai 2, đường vành đai 3 tạo thành các trục xuyên tâm, hướng tâm, kết nối khu công nghiệp, khu đô thị, nhà ga, bến cảng, sân bay... một cách thông suốt", ông Tính nói.
Theo ông Bùi Văn Quản - chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP.HCM, tình trạng ùn tắc các tuyến cửa ngõ những năm qua đã làm ảnh hưởng đến việc lưu thông hàng hóa. Việc mở rộng tuyến cao tốc và mở rộng các cửa ngõ chính là niềm mong mỏi của người dân cũng như các doanh nghiệp vận tải.