Dự án BOT An Sương - An Lạc được thực hiện theo hợp đồng BOT ký giữa Bộ GTVT và nhà đầu tư là Công ty CP đầu tư phát triển hạ tầng (IDICO) vào năm 2003 với tổng mức đầu tư hơn 831 tỉ đồng. Theo chỉ đạo của Thủ tướng, dự án chuyển giao về UBND TP.HCM quản lý vào năm 2010.

Kể từ sau thời điểm chuyển giao, UBND TP.HCM quyết định bổ sung các công trình vào dự án BOT An Sương - An Lạc gồm: nút giao tỉnh lộ 10 - QL1 và tỉnh lộ 10B - QL1 (năm 2011), nút giao hương lộ 2 - Tây Lân - QL1 (năm 2014), nút giao Lê Trọng Tấn - Nguyễn Thị Tú - QL1 (năm 2016) và cầu mới Tân Kỳ - Tân Quý (năm 2017).

Cầu Tân Kỳ - Tân Quý (Q.Bình Tân, TP.HCM) xây dựng trước năm 1975, cách QL1 khoảng 150 m, bị sụt mố cầu hồi tháng 8.2016. Trước tình hình cấp bách cần khắc phục sự cố hư hỏng cầu, rút ngắn thủ tục để đẩy nhanh tiến độ khắc phục và đầu tư xây dựng cầu mới, Sở GTVT TP.HCM đề xuất UBND TP chấp thuận phương án đầu tư bổ sung cầu mới Tân Kỳ - Tân Quý vào dự án BOT An Sương - An Lạc.

Theo phụ lục hợp đồng ký kết ngày 4.8.2017, dự án cầu Tân Kỳ - Tân Quý dài gần 225 m, rộng 16 m cùng đường gom hai bên cầu dài hơn 367 m với tổng mức đầu tư 312,7 tỉ đồng, trong đó chi phí xây dựng hơn 132 tỉ đồng. Tuy nhiên, tổng vốn đầu tư dự án lên tới 668 tỉ đồng do tính luôn cả lãi vay trong thời gian xây dựng và chờ thu phí, chi phí duy tu bảo dưỡng và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu trong thời gian chờ thu phí. Công trình khởi công đầu năm 2018 và dự kiến hoàn thành cuối năm 2018, bắt đầu thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ từ tháng 1.2025 đến hết tháng 3.2034 (111 tháng) để hoàn vốn thông qua Trạm thu phí An Sương - An Lạc hiện hữu.

Trong quá trình kiểm toán một số dự án đầu tư theo hình thức BOT ở TP.HCM, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã “tuýt còi” UBND TP.HCM vì phê duyệt dự án không thuộc tuyến QL1 mà lại nằm trên đường Tân Kỳ - Tân Quý. Mặt khác, UBND TP.HCM chấp thuận phê duyệt hợp đồng khi chưa xem xét đến tính phù hợp với Nghị quyết số 437/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cụ thể, tại khoản 3 điều 2 Nghị quyết số 437/2017 quy định dự án đường bộ đầu tư theo hình thức BOT chỉ áp dụng đối với các tuyến đường mới để bảo đảm quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường độc đạo hiện hữu. Đồng thời, công tác lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu phải tổ chức đấu thầu công khai, minh bạch theo quy định, hạn chế tối đa chỉ định thầu.

Để đảm bảo nguyên tắc công bằng đối với người tham gia giao thông trả phí đúng với dịch vụ sử dụng, KTNN đề nghị UBND TP.HCM kiểm tra, xử lý việc phê duyệt quyết định đầu tư hạng mục bổ sung xây dựng mới cầu Tân Kỳ - Tân Quý sử dụng nguồn vốn thu phí dự án BOT.

Theo ghi nhận của Thanh Niên vào cuối tháng 8.2020, công trường dự án vắng lặng, bên trong chỉ lác đác vài người trông coi. Ông Nguyễn Văn Tài (ngụ P.Bình Hưng Hòa A, Q.Bình Tân) cho biết gần 2 năm qua, công trình chỉ rào chắn rồi để đó, người dân không được thông báo công trình ngừng thi công vì lý do gì. Trong khi đó, vào giờ cao điểm lượng xe đổ dồn khiến 2 cây cầu tạm bị quá tải.

Lãnh đạo Sở GTVT TP.HCM cho biết khối lượng xây lắp công trình đến nay đạt khoảng 70%, do thiếu mặt bằng thi công các hạng mục còn lại như đường dẫn, đường gom, thoát nước... nên dự án ngừng thi công từ tháng 12.2018. Chủ đầu tư cam kết nếu được bàn giao mặt bằng sẽ đẩy nhanh tiến độ và đưa công trình vào sử dụng sau 4 tháng thi công.

Trong khi đó, UBND Q.Bình Tân cho biết đang hoàn chỉnh hồ sơ pháp lý để ban hành quyết định thu hồi đất và phê duyệt chính sách, phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, dự kiến hoàn thành trong quý 3/2020.

Theo tìm hiểu của Thanh Niên, sau khi KTNN kiến nghị, UBND TP.HCM đã giao các sở ngành đàm phán chấm dứt phụ lục hợp đồng trước thời hạn trên cơ sở đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các bên. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM phối hợp với chủ đầu tư xác định phần khối lượng và chi phí đầu tư đã thực hiện, phần khối lượng dở dang còn lại để lập thủ tục đầu tư công. Một lãnh đạo Sở GTVT cho biết chủ đầu tư đang phối hợp với Công ty TNHH kiểm toán CPA VN kiểm tra và xác nhận các chi phí đã được đầu tư vào dự án làm cơ sở chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Tuy nhiên, Sở đang gặp vướng mắc vì hiện chưa có quy định, hướng dẫn chi tiết của bộ ngành về việc thay đổi từ hình thức đối tác công tư sang đầu tư công trong quá trình dự án đang triển khai đầu tư theo hợp đồng PPP đã ký kết. Nghị định số 40/2020 quy định dự án đã được phê duyệt quyết định đầu tư, sử dụng nguồn vốn khác nếu chuyển sang sử dụng vốn đầu tư công phải tiến hành phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư và phê duyệt lại quyết định đầu tư. Dù vậy, quy định này cũng chưa được hướng dẫn chi tiết các bước thủ tục về đầu tư và nội dung thanh toán đối với phần giá trị công trình đã thực hiện theo hình thức đối tác công tư.

Để tháo gỡ vướng mắc của dự án, UBND TP.HCM đã giao các sở ngành tham mưu, báo cáo Thường trực UBND TP cho phép chuyển đổi hình thức đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách để tổ chức lựa chọn nhà đầu tư tiếp tục thực hiện dự án, đồng thời báo cáo HĐND TP theo quy định.