Phạm Thị Hương Giang (Jang Kều) là người sáng lập và điều hành Quỹ Sống (Hỗ trợ và Phát triển cộng đồng sống bền vững) với các dự án như: Nhà chống lũ, Làng hạnh phúc, Hạnh phúc xanh, Forest Symphony (Giao hưởng rừng xanh). Quỹ Sống của Hương Giang không chỉ hướng đến sự an toàn, bền vững cho con người mà còn là sự sống của cây cối, của cả cộng đồng. Quỹ Sống xây dựng hệ sinh thái gồm cộng đồng bền vững, con người bền vững và thiên nhiên bền vững.

Tập hợp nguồn lực

Gặp Hương Giang lần đầu nhiều người cứ nghĩ chị là một nghệ sĩ. Quả thật như vậy, từ phong cách cho đến thần thái của chị đều toát lên chất nghệ sĩ. Chỉ khác chăng là chị không tham gia hoạt động nghệ thuật, mà là một "nghệ sĩ" trong các hoạt động xã hội hướng về cộng đồng. Điều đó cũng giải thích vì sao tên các dự án của chị là những cái tên rất lãng mạn: Làng hạnh phúc, Hạnh phúc xanh cho dự án cây xanh đô thị và Forest Symphony.

Hương Giang tốt nghiệp chuyên ngành quản lý dự án phát triển cộng đồng của Học viện Công nghệ châu Á (AIT) tại Thái Lan. Sau đó, chị học thạc sĩ chuyên ngành kinh doanh và tài chính quốc tế Trường ĐH Kyung Hee (Hàn Quốc) và làm quản lý dự án của UNDP (Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc) tại Việt Nam. Chị cũng từng là chủ tịch Tập đoàn GroupG Asia Pacific (Singapore) và là một chuyên gia tư vấn chiến lược thương hiệu, chiến lược CSR (trách nhiệm xã hội) cho doanh nghiệp.

Mọi công việc mà chị trải qua đều thú vị và đầy trải nghiệm. Hương Giang nhận thấy đất nước mình nhiều nơi còn khó khăn, người dân còn vật lộn với cơm áo gạo tiền thì nói gì đến chuyện học hành, phát triển. Từ đó, chị quyết tâm tập hợp mọi nguồn lực cho các dự án vì cộng đồng của mình theo hướng bền vững.

Nhiều bạn bè của chị nói rằng chị là người sinh ra để giúp đỡ người khác. Bản thân Hương Giang cũng có lần chia sẻ rằng bản năng của mình là giúp đỡ người khác. Chị kể hồi học ĐH tại Hà Nội, chị làm gia sư cho người nước ngoài, mở trung tâm gia sư, trung tâm khiêu vũ, trung tâm ngoại ngữ... Tiền kiếm được lại dùng để đóng học phí cho mình và những bạn ở xa lên Hà Nội học.

"Tôi luôn tâm niệm mình phải là người chịu trách nhiệm đầu tiên, tôi vẫn thích rủ rê mọi người cùng mình thực hiện những ước mơ thật viển vông, như "Nhà chống lũ", "Làng hạnh phúc" hoặc dự án khuyến khích trồng cây và kết nối với thiên nhiên mang tên Hạnh Phúc Xanh và hiện nay đang là Forest Symphony" - Hương Giang bộc bạch.

Phủ xanh

Năm 2016, Hương Giang đi khảo sát ở miền Tây, với dự định xây nhà chống lũ. "Tháng 4 năm đó miền Tây nắng nóng kinh khủng và mọi người nói nơi này bắt đầu hạn hán. Hạn - mặn không phải câu chuyện của nhà chống lũ lúc đó nhưng khiến tôi đau đáu. Từ đó, tôi nảy sinh ý tưởng với dự án Forest Symphony ở miền Tây" - Hương Giang nhớ lại.

ĐBSCL đang đối mặt với nhiều khó khăn nhưng Hương Giang không muốn làm những thứ ngắn hạn. Chị cho rằng việc trồng cây bây giờ vẫn chưa thay đổi được điều gì nhưng 10-20-30 năm nữa mới thấy hiệu quả. Còn việc xây nhà mất nhiều thời gian nhưng sẽ giúp người dân không bị thủy triều đe dọa trong chừng 50 năm tiếp theo.

Bước đi dài hơi này chưa phải là duy nhất của Hương Giang. Cách làm nhà chống lũ của Hương Giang cũng có sự khác biệt. "Điều khác biệt của dự án nhà chống lũ là chúng tôi giúp người dân làm nhà, nhưng họ phải đóng góp ít nhất 50% chi phí xây dựng và họ phải tham gia vào thiết kế căn nhà của mình. Kiến trúc sư của dự án cần bảo đảm thiết kế ấy phải an toàn, dễ mở rộng công năng, tiết kiệm chi phí xây dựng cho ngôi nhà trong tương lai" - Hương Giang nói.

Khi bắt tay thực hiện dự án nhà chống lũ, chị tâm niệm phải mang lại thứ người dân muốn chứ không phải thứ họ cần. Với chị, người dân phải thật sự hạnh phúc với chính căn nhà mình thiết kế và tự hào khoe: "Cửa sổ hình tròn do tôi nghĩ ra này", "Màu sơn tím này tôi chọn mãi mới được đấy". Cái nhà đó do họ xây nên và điều mà nhà chống lũ làm là trao cho họ quyền được làm chủ cuộc đời mình.

Kể từ khi ra mắt vào năm 2013, đến nay Quỹ Sống đã xây dựng khoảng 700 căn nhà trên khắp cả nước, gồm cả nhà chống lũ và nhà tái định cư cho người dân chịu ảnh hưởng bởi động đất và sạt lở. Sau 10.000 cây bần được trồng ở Cù Lao Dung (tỉnh Sóc Trăng), dự án Forest Symphony đã được tỉnh Sóc Trăng chấp thuận triển khai thêm một dự án trồng bần ở khu vực 50 ha bãi bồi ven biển.

Quỹ Sống cũng đang dần đi đến những bước cuối cùng để hoàn thiện Công viên Hạnh Phúc Xanh ở quận 12 (TP HCM). Hương Giang cho biết Quỹ Sống "sẽ kéo dài 70 năm với hàng triệu cây xanh trong các cánh rừng ngập mặn, rừng đầu nguồn, công viên thành phố".