Tại cuộc họp báo chuyên đề về điều tra phòng chống gian lận xuất xứ hàng Việt Nam xuất khẩu tổ chức chiều nay 6-7, Tổng cục Hải quan báo động tình trạng vi phạm ngày càng gia tăng, đã phát hiện 24 vụ việc vi phạm, tịch thu được hàng chục ngàn sản phẩm, linh kiện, hàng hoá gian lận.
 
Tịch thu gần 8.000 xe đạp, linh kiện đi Mỹ giả mạo xuất xứ ảnh 1
Họp báo chiều 6-7 về gia tăng các vụ gian lận, mượn danh hàng "made in Việt Nam" để xuất khẩu. Ảnh: VĂN PHÚC
Theo ông Trần Mạnh Cường, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan - Tổng cục Hải quan, trong thời gian qua, để lợi dụng ưu đãi thuế quan của Việt Nam được hưởng đối với các nước ký kết hiệp định, đã nổi lên vấn đề lợi dụng xuất xứ Việt Nam để được hưởng ưu đãi đối với các hàng hóa xuất khẩu.

Với việc chính thức áp đặt bổ sung các mức thuế (bao gồm các sắc thuế: thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp xuất khẩu) của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump lên nhiều mặt hàng nhập khẩu của Trung Quốc từ khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung xảy ra thì mức thuế bổ sung đánh vào hàng hóa Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc từ 7,5 – 285% tùy theo từng mặt hàng, dẫn đến sự chênh lệch về thuế giữa hàng hóa từ Việt Nam và hàng hóa từ Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ.

Trong số các ngành hàng của Trung Quốc bị áp đặt bổ sung thuế có nhiều ngành hàng thuộc nhóm ngành hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ có kim ngạch tăng đột biến như: đồ điện tử, hàng may mặc, da giày, xe đạp, đồ gỗ nội thất, mặt hàng sắt thép, tấm pin năng lượng mặt trời.

Theo đó, toàn ngành hải quan đã tổ chức kiểm tra, điều tra xác minh 76 vụ việc và phát hiện 24 vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng hoá xuất khẩu.
Cơ quan hải quan đã tịch thu 3.590 xe đạp nguyên chiếc, hơn 4.000 bộ linh kiện xe đạp và hơn 12.000 bộ linh phụ kiện lắp ráp tủ bếp là tang vật vi phạm. 
Đáng chú ý là về mặt hàng xe đạp xuất khẩu gian lận xuất xứ với nhiều hình thức tinh vi. 
Tịch thu gần 8.000 xe đạp, linh kiện đi Mỹ giả mạo xuất xứ ảnh 2
Các linh kiện xe đạp bị thu giữ. Ảnh do Tổng cục Hải quan cung cấp
Tổng cục Hải quan đã thực hiện kiểm tra sau thông quan 4 doanh nghiệp lắp ráp xe đạp, xe đạp điện xuất khẩu đi Mỹ. Kết quả phát hiện cả 4 doanh nghiệp đều vi phạm xuất xứ.

Theo ông Trần Mạnh Cường, mánh lới như sau: Doanh nghiệp nhập khẩu đầy đủ các bộ phận, linh kiện của xe đạp, xe đạp điện ở dạng chưa lắp ráp hoặc tháo rời về Việt Nam để lắp ráp thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện hoàn chỉnh. Các bộ phận, linh kiện nhập khẩu không trải qua bất kỳ công đoạn gia công, sản xuất nào khác hoặc chỉ trải qua các công đoạn gia công đơn giản không làm thay đổi bản chất hàng hóa (như: gia công sơn khung, càng, ghi đông, tay lái, in Label cho một số sản phẩm) để trở thành sản phẩm hoàn chỉnh và toàn bộ linh kiện trực tiếp chuyển hóa thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện hoàn chỉnh không đủ điều kiện đạt xuất xứ “Việt Nam” theo tiêu chí chuyển đổi mã số (CTC, CTSH) và tiêu chí phần trăm của trị giá (LVC) quy định tại Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 08/03/2018 của Chính phủ và Thông tư số 05/2018/TT-BCT ngày 03/04/2018 của Bộ Công thương.

Tịch thu gần 8.000 xe đạp, linh kiện đi Mỹ giả mạo xuất xứ ảnh 3
Nhà xưởng không hề có gì nhưng vẫn có hàng hoá mang danh hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ
Đáng chú ý, Tổng cục Hải quan còn phát hiện 1 doanh nghiệp không được Bộ Công thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cấp ủy quyền để thực hiện việc thẩm định, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa nhưng vẫn tự phát hành C/O cho nhiều doanh nghiệp thuộc nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.
Hiện Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu khẩn trương chủ động tiến hành làm rõ, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) – Bộ Công an thực hiện các hoạt động điều tra, làm rõ sai phạm của đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, rà soát, mở rộng điều tra để xử lý đối với các trường hợp tương tự.