Đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) đã dành cả thời gian phát biểu của mình tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội sáng 3-11 để nói về những hệ lụy cho vay qua app thời gian qua.

"Gần đây lại nổi lên tình trạng cho vay qua mạng hay còn gọi là cho vay qua các app điện thoại, trong đó nhiều app cho vay với mức lãi suất cắt cổ và thủ đoạn đòi nợ còn tàn khốc hơn rất nhiều” - ĐB Thủy mở đầu.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy nói có những người vay qua app 8 triệu, sau ba tháng phải trả tới 200 triệu cả lãi và tiền phạt. Ảnh: HOÀNG HẢI

Theo ĐB Thủy, có bốn vấn đề đối với việc cho vay qua app. Thủ tục cho vay thì đơn giản, nhanh chóng, không cần thế chấp tài sản.

“Người vay chỉ cần gửi ảnh chụp khuôn mặt, chụp chứng minh thư nhân dân, cung cấp số tài khoản ngân hàng và đặc biệt là phải chấp thuận điều kiện là cho các app này được truy cập vào danh bạ điện thoại. Và nếu chấp thuận các điều kiện này thì chỉ sau 10 phút tiền sẽ được chuyển vào tài khoản của người vay” - ĐB Thủy nêu.

Hệ lụy của việc này là những người đứng ẩn sau các ứng dụng cho vay sẽ có được toàn bộ số điện thoại, zalo, Facebook của người thân, của đồng nghiệp và của bạn bè người vay để sử dụng cho các mục đích sau này.

Số tiền cho vay nhỏ và thời gian cho vay ngắn, khoảng một tuần. Thực tế, người vay chỉ nhận được 2/3 số tiền trên hợp đồng vay, 1/3 còn lại người cho vay giữ để trừ vào tiền lãi và tiền phí các loại dịch vụ.

Hết một tuần, nếu người vay không trả được nợ thì nhân viên của các app sẽ tiếp tục giới thiệu các app mới để người vay tiếp tục vay của app sau nhằm trả cho app trước.

Theo ĐB thủy, trên thực tế đã có hàng chục nghìn người dính bẫy tín dụng đen kiểu này với số nợ lên đến hàng trăm triệu đồng, mặc dù ban đầu chỉ vay vài triệu để tiêu dùng.

"Có những nạn nhân ban đầu chỉ vay 8 triệu của hai app, khi đến hạn không có tiền trả thì nhân viên của app giới thiệu để vay các app khác để trả nợ. Đến nay, sau ba tháng đã phải vay hơn 200 triệu đồng để trả nợ.

Từ chỗ chỉ vay của hai app thì đến nay đã phải vay của 64 app với số tiền lãi và tiền phạt tăng theo cấp số nhân hằng ngày. Có thể thấy loại hình tín dụng đen kiểu mới đã biến những con nợ nhỏ thành những con nợ lớn với những khoản nợ không thể trả” - ĐB Thủy nói.

Các nạn nhân của vay qua app, theo ĐB Thủy, là rất đau khổ. “Những vụ việc vừa qua cho thấy cách đòi nợ của các app còn tàn khốc hơn cả tín dụng đen ngoài đời, đòi nợ bằng cách khủng bố tinh thần của người vay” - ĐB Thủy cho biết.

Các biện pháp đòi nợ của người cho vay là dùng lời lẽ thô tục, độc ác liên tục gọi điện cho người vay và gia đình, cho những người có trong danh bạ điện thoại để bêu riếu người vay nhằm gây sức ép trả nợ.

“Có những nạn nhân đã tâm sự chỉ vì trót vay tiền qua app mà bị khủng bố điện thoại suốt ngày đêm, có những người đã bị khủng bố bởi hơn 200 số điện thoại khác nhau” - ĐB Thủy nêu.

Nếu vẫn không đòi được, các người cho vay sẽ cắt ghép hình ảnh của gia đình người vay đưa lên mạng, ghép với hình ảnh gái mại dâm hoặc với các đối tượng phạm tội khác để làm nhục họ.

“Thậm chí có những cháu nhỏ là con của người vay chúng cũng không tha khiến cho các cháu xấu hổ, không dám tới trường. Có những trường hợp cha đi vay tiền nhưng mà con bị lập bàn thờ đưa lên mạng xã hội, hết sức độc ác! Có những người vì không chịu nổi những áp lực này đã tự tìm đến chết để giải thoát như các trường hợp ở Kiên Giang, Tiền Giang và Tây Ninh thời gian qua” -  ĐB Thủy nêu.

ĐB Thủy cũng nói việc cho vay qua app đã lách luật bằng cách không đưa mức lãi suất vượt trần. Công an có truy quét các nhóm cho vay qua app, có vụ tiền phạt và lãi suất lên đến hơn 1000%/năm nhưng không thể xử lý.

Từ đó, ĐB Thủy đề nghị Bộ Công an thông tin đầy đủ phương thức, thủ đoạn của tội phạm này cho dân biết để phòng, tránh; các cơ quan tố tụng khẩn trương tổng kết vướng mắc để kiên nghị Quốc hội sửa các quy định pháp luật; ngân hàng nhà nước cải cách thủ tục cho vay đối với các khoản vay nhỏ...