ẢNH MOIT.GOV.VN

Chiều 11.12, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh và Bộ trưởng Thương mại quốc tế Vương quốc Anh Elizabeth Truss đã chính thức ký kết biên bản kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) Vương quốc Anh - Việt Nam.

Việt Nam và Vương quốc Anh (UK) đã ra tuyên bố cấp bộ trưởng về việc kết thúc đàm phán hiệp định này. Theo đó, FTA song phương Việt Nam - UK vẫn duy trì các lợi ích trong mối quan hệ thương mại hiện có của hai bên tại Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU. Thương mại hàng hóa từ dệt may, da giày cho tới các mặt hàng thủy sản vẫn không bị gián đoạn.

“Các doanh nghiệp có thể tiếp tục hưởng lợi từ việc giảm thuế nhập khẩu và xuất khẩu, tăng cường khả năng tiếp cận thị trường dịch vụ và bảo hộ các sản phẩm chủ chốt của Việt Nam và UK. Điều này bao gồm 65% số dòng thuế đã được xóa bỏ trong thương mại Việt Nam - UK. Con số nói trên sẽ tăng lên 99% sau khi kết thúc lộ trình cắt giảm thuế quan. Đến thời điểm cuối lộ trình, Việt Nam sẽ hưởng lợi qua việc tiết kiệm được 114 triệu bảng Anh tiền thuế đối với các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam. Đối với hàng hóa xuất khẩu của UK, con số tương ứng sẽ là 36 triệu bảng Anh”, tuyên bố nhấn mạnh.

Vương quốc Anh đang là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam tại châu Âu. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước đạt 6,6 tỉ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt 5,8 tỉ USD.

Trong giai đoạn từ 2011 - 2019, tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu song phương Việt - Anh tăng trung bình 12,1%/năm, cao hơn mức trung bình chung của Việt Nam 10%/năm. Tăng trưởng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu với thị trường này cũng đạt mức cao (trên 10%).

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho hay, các sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam sang Anh là điện thoại - linh kiện, hàng dệt may, giày dép, thủy sản, gỗ và sản phẩm gỗ, máy vi tính - linh kiện, hạt điều, cà phê, hạt tiêu. Việt Nam nhập khẩu từ Anh gồm: máy móc, thiết bị, dược phẩm, sắt thép, hóa chất. Mặt hàng xuất nhập khẩu giữa hai quốc gia mang tính bổ sung thay vì cạnh tranh.

Dư địa tăng trưởng thị trường tại Vương quốc Anh cho sản phẩm Việt Nam còn rất lớn vì tất cả các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam chỉ chiếm được không quá 1% thị phần trong tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa mỗi năm gần 700 tỉ USD (2019) của Anh. Tuy nhiên, khi Anh rời EU, các ưu đãi mang lại từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) sẽ không được áp dụng tại thị trường Anh.

Bởi vậy, việc ký kết một FTA song phương sẽ tạo điều kiện cho hoạt động cải cách, mở cửa thị trường, thuận lợi hóa thương mại ở hai quốc gia trên cơ sở kế thừa các kết quả đàm phán tương đối tích cực ở EVFTA, tránh gián đoạn các hoạt động thương mại do hệ quả của Brexit.

Về một số mặt hàng cụ thể có tiềm năng tăng trưởng xuất khẩu, một báo cáo hồi đầu tuần này của Cục Xuất nhập khẩu cho hay, mặt hàng dệt may là một trong những sản phẩm có nhiều lợi thế nhất. Năm 2019, Anh nhập khẩu chủ yếu từ Việt Nam các mặt hàng như bộ comple, áo jacket, blazer cho phụ nữ hoặc trẻ em gái, áo khoác ngoài, áo choàng… Mặc dù Trung Quốc đang chiếm thị phần lớn nhất, nhưng 5 năm qua, tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm dệt may vào thị trường Anh của nước này giảm 8%.

Bên cạnh Trung Quốc, các đối thủ cạnh tranh với Việt Nam còn có Bangladesh, Campuchia và Pakistan do lợi thế hơn về thuế suất. Bởi vậy, FTA giữa Việt Nam và Anh sẽ mang lại các ưu đãi thuế quan giúp hàng hóa của Việt Nam có lợi thế cạnh tranh hơn so với các đối thủ.

Tương tự là gạo, thị trường gạo của Anh khá lớn với nhu cầu nhập khẩu năm 2019 là 671.000 tấn, tăng 10% so năm 2018. Hiện xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Anh vẫn ở mức 0,2% và chỉ đứng thứ 22. Trong năm 2019, xuất khẩu gạo từ Việt Nam sang Anh đã có bước nhảy vọt với mức tăng trưởng kim ngạch lên đến 376%. Tuy nhiên, mức thuế quan với mặt hàng này năm 2019 vẫn ở mức cao nên khó cạnh tranh với các nước khác. Vì vậy, một khi hiệp định được thực thi thì Anh là thị trường xuất khẩu gạo rất tiềm năng cho Việt Nam.

Bên cạnh đó là thủy sản, nhu cầu nhập khẩu mặt hàng này của Anh khá lớn, khoảng 4,4 tỉ USD/năm trong khi đó giá trị xuất khẩu của Việt Nam chỉ chiếm khoảng 6,7%. Người tiêu dùng Anh đang hướng tới những sản phẩm thủy sản dễ tiêu thụ ở nhà, dễ bảo quản, dễ chế biến, tiện dụng và có mức giá trung bình thấp.

Do đó, cá tra đông lạnh của Việt Nam được coi là một lợi thế lớn với ngành thủy sản xuất khẩu sang Anh hiện nay, khi Việt Nam là nhà cung cấp hàng đầu, có mức giá phù hợp và quy trình chế biến được thị trường EU và Anh chấp nhận.