Sáng 16-2, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) đưa ra nhận định: “Xét nghiệm thần tốc là chìa khoá then chốt trong kiểm soát chuỗi lây nhiễm liên quan đến sân bay Tân Sơn Nhất”.

Theo HCDC, 5-2 là ngày đặc biệt quan trọng khi hệ thống giám sát chủ động của TP.HCM phát hiện ca nhiễm SARS-CoV-2 chỉ điểm đầu tiên (bệnh nhân 1979) trong chuỗi lây nhiễm liên quan đến sân bay Tân Sơn Nhất. Từ ca bệnh chỉ điểm này, các hoạt động giám sát được mở rộng để lần tìm những ca nhiễm chưa phát hiện, đồng thời tiến hành truy vết khoanh vùng nhanh chóng các trường hợp tiếp xúc để cắt đứt chuỗi lây nhiễm.

Trung tâm Y tế quận 10, TP.HCM lấy mẫu xét nghiệm bảo vệ và tiểu thương chợ Hòa Hưng. Ảnh: TRẦN NGỌC

Qua hoạt động mở rộng xét nghiệm, rà soát các nhóm nguy cơ tại sân bay, TP.HCM phát hiện thêm 8 trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 đều là nhân viên bốc xếp, giám sát hàng hoá tại sân bay. Truy vết khoanh vùng, TP.HCM phát hiện thêm 26 trường hợp nhiễm có liên quan. Như vậy, chuỗi lây nhiễm liên quan sân bay hiện đã dừng ở con số 35 trường hợp.

Để kiểm soát chuỗi lây nhiễm này, TP.HCM áp dụng phương pháp truy vết thần tốc, khống chế nhanh thông qua biện pháp điều tra, mở rộng phạm vi tiếp xúc và đặc biệt mở rộng xét nghiệm cả về không gian lẫn thời gian. Điều này thể hiện rõ ở chỗ khi nhận được thông tin những trường hợp nghi nhiễm ngay khi là mẫu gộp và chưa xác định cá nhân nhiễm là trường hợp cụ thể nào thì TP.HCM lập tức truy vết, khoanh vùng tất cả những người liên quan, không bỏ sót bất cứ trường hợp nguy cơ nào. Chính vì vậy, TP.HCM đã lần ra chuỗi 35 trường hợp nhiễm bệnh.  

HCDC còn cho biết chiến lược xét nghiệm thần tốc chính là chìa khoá thành công. Xét nghiệm được thực hiện cho các nhóm nguy cơ như F1, mở rộng nhóm F2, lấy mẫu rộng các hộ gia đình quanh những điểm liên quan ca bệnh COVID-19 và phong tỏa hơn 30 điểm. Sau khi thực hiện xét nghiệm tầm soát diện rộng, đánh giá nguy cơ và dựa trên các bằng chứng điều tra, các địa điểm phong tỏa sẽ được gỡ bỏ một phần hoặc toàn phần.

Dân trong khu vực nhà trọ được nhân viên y tế quận 11, TP.HCM lấy mẫu xét nghiệm. Ảnh: TRẦN NGỌC

Một nguyên tắc tối quan trọng để kiểm soát được ổ dịch hoặc chuỗi lây nhiễm là phải tìm ra được nguồn lây. Đối với chuỗi lây nhiễm lần này, bước đầu TP.HCM đánh giá có khả năng nguồn lây bắt đầu từ nhóm nhân viên đội quản lý và bốc xếp hàng hóa, hành lý thuộc công ty phục vụ mặt đất (VIAGS) tại sân bay Tân Sơn Nhất. 

Do đó, TP.HCM triển khai khẩn xét nghiệm rà soát lần 2 cho tất cả nhân viên công ty VIAGS và lấy mẫu toàn bộ những người sống chung. Thông qua hoạt động nói trên, TP.HCM đã lấy 1.600 mẫu nhân viên công ty VIAGS và 3.800 mẫu người nhà. Từ những mẫu xét nghiệm này, TP.HCM phát hiện thêm 3 nhân viên VIAGS và 1 người nhà nằm trong chuỗi lây nhiễm của 35 ca bệnh. 

Bên cạnh đó, TP.HCM thực hiện xét nghiệm 1.570 mẫu F1, 1.376 mẫu F2, 9.864 mẫu tại các điểm liên quan đến những ca bệnh và tất cả âm tính. Đây là cơ sở để TP.HCM gỡ bỏ phong tỏa các điểm không còn nguy cơ, đồng thời tiến hành cách ly tập trung toàn bộ nhóm có nguy cơ cao nhất. Đây cũng là cơ sở bước đầu khẳng định TP.HCM đã cơ bản kiểm soát được chuỗi lây nhiễm liên quan những người làm tại sân bay sau 6 ngày liên tiếp không phát hiện ca bệnh mới.

Theo HCDC, mặc dù đã kiểm soát chuỗi lây nhiễm liên quan sân bay nhưng TP.HCM là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ do dân số đông, có sự giao lưu lớn nên cần giám sát rộng trong cộng đồng bằng hình thức xét nghiệm. Hoạt động giám sát này bắt đầu từ chiều 11-2 (30 Tết) đến hết 14-2 (mùng 3 Tết) và được triển khai tại các điểm có nguy cơ như chợ đầu mối, chợ truyền thống, bến xe, khu nhà trọ, quanh khu công nghiệp... Thông qua hoạt động giám sát nói trên, TP.HCM đã lấy 9.480 mẫu (trong đó 2.939 mẫu của nhân viên y tế) xét nghiệm SARS-CoV-2 và tất cả âm tính. 

Như vậy, kể từ 30-1 đến nay, gần 40.000 mẫu xét nghiệm đã được lấy và kết quả gói gọn trong vòng 24 giờ để đáp ứng kịp với tốc độ truy vết, giám sát diện rộng. Với những hoạt động nêu trên, từ ngày 10-2 tới nay, TP.HCM không ghi nhận thêm trường hợp lây nhiễm trong cộng đồng. Do vậy có thể nói TP.HCM cơ bản kiểm soát được chuỗi lây nhiễm và tình hình dịch bệnh trên địa bàn.